Krainę, która rozciąga się na terenie czterech państw, zamieszkuje lud Samów. Jeden z najstarszych ludów Europy, który ma swój język, hymn i święto narodowe, a także mitologię pełną fantastycznych stworów i reniferów.
Laponia to region na północy Skandynawii, obejmujący swym obszarem tereny czterech państw: Norwegii, Szwecji i Finlandii oraz część półwyspu Kolskiego w Rosji. Zajmuje obszar ok. 380 000 km² - większy od Polski i porównywalny do Niemiec. Od 1996 roku kraina Laponii znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Te rozległe i niezwykle zróżnicowane pustkowia, których znaczna część znajduje się na północ od koła podbiegunowego w kulturze masowej kojarzą się przede wszystkim z lodowcami, reniferami i... wioską świętego Mikołaja.
W krajobrazie Laponii dominują płaskowyże oraz góry, wśród których zagubieni wędrowcy mogą znaleźć liczne i głębokie polodowcowe jeziora. Najwyższym szczytem Laponii jest Kebnekaise, którego wierzchołek sięga 2111 m.n.p.m. W czasie krótkiego lata, gdy stopnieją śniegi, krainę okrywa wielokolorowy dywan najróżniejszych kwiatów i porostów. Przez większą część roku dominuje jednak biel śniegu i błękit lodu. Zimą na lapońskim niebie można obserwować bajeczne zorze polarne.
Rdzenni mieszkańcy Laponii - Samowie, nazywani też Lapończykami - są jednym z najstarszych ludów Europy. Zajmowali tereny Skandynawii już 10 tys. lat temu, gdy tylko ustąpił z niej lodowiec. Na ogromnym obszarze mieszka nieco ponad 80 tys. Samów. Choć bardzo rozproszeni na terenie aż czterech państw, posiadają niezwykle silne poczucie tożsamości narodowej. Mają swój język. Działa lapońska rozgłośnia radiowa, gazety, tworzone są lapońskie programy telewizyjne. Samowie mają też własną flagę, hymn i święto narodowe. Dzieci znają lokalne baśnie i legendy, w których aż roi się od mitycznych stworzeń.
Od wieków życie Samów toczyło się wokół reniferów. Pierwotnie zwierzęta te były celem polowań, z czasem zostały oswojone i rozpoczęto ich hodowlę. Mieszkańcy Laponii wykorzystują ich mięso, mleko, skóry i poroża. Choć hodowla reniferów do dziś jest jednym z głównych zajęć miejscowej ludności, coraz częściej Samowi żyją również z prowadzenia działalności usługowej i hotelarskiej. Zainteresowanie ciągle jeszcze dziką północą Europy jest bowiem coraz większe, a Laponia jak magnes przyciąga spragnionych wrażeń turystów.
Wojciech Teister/ngt