Czy 10 kwietnia doszło do znieważenia prezydenta lub premiera?

Jak powiedziała PAP wiceszefowa tej prokuratury Lucyna Korga-Mazurek, postępowanie sprawdzające w związku z wydarzeniami przed Pałacem Prezydenckim 10 kwietnia wszczęto z urzędu po zapoznaniu się w prokuraturze z medialnymi doniesieniami na temat przebiegu tych obchodów. Wcześniej też poinformował o tym PAP rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie Dariusz Ślepokura.

"Sprawa jest na bardzo wstępnym etapie, dopiero zamierzamy zapoznać się z policyjną dokumentacją tej manifestacji, być może także zwrócimy się do mediów o materiały, jakimi dysponują" - powiedziała PAP Korga-Mazurek. Nie chciała wskazać żadnych konkretnych wypowiedzi, haseł ani zachowań, które zdaniem prokuratury mogły naruszyć prawo.

Postępowanie sprawdzające, które wdraża prokuratura (z urzędu lub na podstawie zawiadomienia), trwa do 30 dni. W tym czasie prokuratorzy sprawdzają, czy zachodzi prawdopodobieństwo, że popełniono przestępstwo - gdy stwierdzą coś takiego, wszczynają formalne śledztwo.

W czasie obchodów rocznicy katastrofy smoleńskiej przed Pałacem Prezydenckim niesiono transparenty z wizerunkami Donalda Tuska i Bronisława Komorowskiego i podpisem: "Zdrajcy". Inny transparent głosił: "My naród, oni ziomale Nergala". "Komorowski - namiestniku, Tusk - Europejczyku wraz z porażką obywatelską. Nie udało się zaborcom i dziś nie uda się wynarodowić Polaków, Polska nie zginie" - głosił inny transparent. Media przywoływały też hasła z transparentów: "TU-sku, idziemy po ciebie", "Komorowski - zdrajca Polski", "Znajdzie się kij na Tuska ryj".

Zgodnie z zapisami kodeksu karnego przestępstwem ściganym z oskarżenia publicznego jest m.in. znieważenie prezydenta RP lub konstytucyjnego organu państwa. Według prawa "kto publicznie znieważa prezydenta RP podlega karze pozbawienia wolności do lat trzech", zaś karze do dwóch lat więzienia może podlegać osoba, która "publicznie znieważa lub poniża konstytucyjny organ Rzeczypospolitej Polskiej".

W lipcu zeszłego roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis przewidujący karę więzienia za publiczne znieważenie prezydenta RP jest zgodny z ustawą zasadniczą. TK podkreślił, że prezydentowi "należny jest szczególny szacunek i cześć", a jego znieważenie jest zarazem "znieważeniem samej Rzeczypospolitej". Zdaniem TK karalność takiego znieważenia nie ogranicza prawa do krytyki.

Kara do trzech lat więzienia grozi także osobie, która "publicznie znieważa naród lub Rzeczpospolitą Polską".

Możliwe jest także - lecz tylko z oskarżenia prywatnego, czyli złożonego przez pokrzywdzonego - ściganie pomówienia osoby, grupy osób, instytucji, o takie postępowanie, które może poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Jeśli takie pomówienie nastąpiło "za pomocą środków masowego komunikowania", grozi za to do roku więzienia.