Dłuższe urlopy dla rodziców

Od zeszłego roku urlop macierzyński złożony jest z dwóch części - 20 tygodni podstawowego urlopu i dodatkowego - udzielanego na wniosek pracownika (wynosi dwa tygodnie w przypadku jednego dziecka lub trzy, gdy jest poród mnogi).

Po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego, pracownicy mogą skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługującego rodzicom adopcyjnym i zastępczym). Dodatkowy urlop nie jest obowiązkowy - udzielany jest na wniosek pracownika (złożyć go trzeba nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu), a pracodawca nie może odmówić udzielenia go. Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Nie trzeba wykorzystać go w całości.

W 2012 r. i 2013 r. dodatkowy urlop wyniesie do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 6 tygodni w przypadku porodu mnogiego. W 2014 r. i w latach następnych dodatkowy urlop wyniesie do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 8 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Jeśli matka po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego nie będzie zamierzała korzystać z dodatkowego urlopu, wtedy wykorzystać go może ojciec. Istnieje możliwość łączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z pracą u pracodawcy, który go udziela, ale w wymiarze nie wyższym niż pół etatu.Dodatkowy urlop przysługuje również rodzicom zastępczym i adoptującym dziecko.

Z początkiem nowego roku wydłużone zostaną także urlopy ojcowskie (wprowadzone w 2010 r.). W 2012 r. ojcom przysługiwać będą 2 tygodnie urlopu. Urlop ojcowski może być wykorzystany przez pracownika w dowolnym momencie pierwszego roku życia dziecka - również w trakcie urlopu matki.

Do urlopu ojcowskiego ma prawo jedynie ojciec (inaczej niż w przypadku urlopu macierzyńskiego, z którego matka może zrezygnować po 8 tygodniach, wtedy pozostała jego część przysługuje ojcu). Jeśli go nie wykorzysta, przepada. Udziela się go na pisemny wniosek pracownika, który pracodawca musi uwzględnić.

Za czas dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński na takich samych warunkach, jak w czasie podstawowego urlopu macierzyńskiego.

Według ZUS liczba mężczyzn, którzy w mijającym roku (od stycznia do listopada) skorzystali z urlopu ojcowskiego wyniosła 12,4 tys. Są to jednak tylko osoby, których wypłaty z tytułu urlopu realizowane były przez ZUS w ramach wypłat własnych, a więc dane te nie obejmują pracowników, którym zasiłki wypłacają płatnicy składek, czyli zakłady pracy zatrudniające powyżej 20 osób.

Zmiany wprowadziła nowelizacja Kodeksu pracy, która wydłużyła urlopy macierzyńskie od 2009 r. i uzależniła je od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.

Nowela wprowadziła także mechanizmy chroniące przed zwolnieniem pracowników korzystających z urlopów i wracających do pracy. Znowelizowane przepisy gwarantują pracownikom kończącym urlopy macierzyńskie powrót do pracy na dotychczasowe stanowisko, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisko równorzędne lub inne stanowisko odpowiadające ich kwalifikacjom i wynagrodzenie takie, jakie otrzymywaliby, gdyby nie korzystali z urlopu.