Po śmierci papieża Polaka zaangażowanie religijne jego rodaków zmniejszyło się – wynika z raportu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), który odzwierciedla postrzeganie parafialnej rzeczywistości przez ogół Polaków.
Ponad połowa badanych przyznaje, że zna sposób rozdysponowania parafialnego budżetu, natomiast w ciągu ostatnich trzech lat o 6 proc. zmniejszyła się liczba osób informowanych o parafialnych dochodach.
Przeważająca część badanych (65 proc.) deklaruje, że w ich parafii działają wspólnoty religijne, takie jak Żywy Różaniec, Rodziny Nazaretańskie czy Oaza. Prawie połowa potwierdza istnienie rady duszpasterskiej, jedna czwarta – zespołu charytatywnego, a około jednej piątej wskazuje na istnienie poradni rodzinnej koła przyjaciół Radia Maryja i koła Akcji Katolickiej. Natomiast jedynie 8 proc. dostrzega w swojej parafii radę ekonomiczną.
Natomiast odpowiedzi respondentów orientujących się w aktywności prospołecznej parafii pozwalają wyróżnić sześć obszarów zaangażowana Kościoła na rzecz lokalnej społeczności: działalność kulturalną i organizowanie czasu młodzieży, niesienie pomocy potrzebującym, działalność edukacyjną i poradniczą, działalność opiekuńczą, działalność turystyczną oraz organizowanie czasu osobom starszym.
W ciągu ostatnich lat ubyło Polaków wskazujących na dostępność większości inicjatyw parafialnych. Tendencje te widać zarówno wśród ogółu respondentów, jak i wśród tych, którzy czują się związani z lokalną parafią. Negatywny trend zarysowuje się przede wszystkim w odniesieniu do poradni rodzinnych (od 2005 roku odsetek wskazań pozytywnych wśród ogółu badanych zmniejszył się o 13 punktów), zespołów charytatywnych (spadek o 10 punktów), kół Akcji Katolickiej (spadek o 7 punktów) oraz rad ekonomicznych (spadek o 6 punktów).
Na dość stabilnym poziomie utrzymuje się natomiast odsetek badanych potwierdzających istnienie rad duszpasterskich. Od 2005 roku, mimo pewnego zachwiania w roku 2008, nie zmieniła się też istotnie liczba osób dostrzegających obecność parafialnych wspólnot religijnych.
CBOS zwraca uwagę, że obszarem aktywności parafii istotnym dla jej wizerunku są przedsięwzięcia pozostające w bezpośrednim związku z codziennymi doświadczeniami wiernych, z ich problemami i potrzebami – nie tylko tymi o podłożu religijnym.
I tak, niemal cztery piąte ankietowanych (79 proc.) deklaruje, że w ich lokalnej parafii organizuje się pielgrzymki do miejsc kultu w kraju, ponad połowa badanych (60 proc.) przyznaje też, że prowadzi się gazetkę parafialną, pomaga najuboższym (59 proc.) oraz organizuje pielgrzymki zagraniczne (55 proc.). Dokładnie połowa respondentów w ofercie parafii znajduje wakacyjne wyjazdy dla dzieci i młodzieży, a około dwóch piątych mówi o organizowaniu zajęć dla ludzi młodych, w ramach klubów i harcerstwa (43 proc.) oraz o aktywności kulturalnej (39 proc.).
Zdaniem jednej trzeciej badanych działalność parafii obejmuje także organizację imprez sportowych i turystycznych (33 proc.), opiekę nad ludźmi starszymi i niedołężnymi (33 proc.), opiekę nad dziećmi (31 proc.) oraz udzielanie porad rodzinom przeżywającym trudności (31 proc.).
Rzadziej rozwijanym polem społecznej aktywności jest opieka nad chorymi (24 proc.), świadczenie pomocy na rzecz bezrobotnych (23 proc.) i wypożyczanie książek (17 proc.). Jeszcze mniej rozpowszechnione okazują się kluby emerytów i rencistów (11 proc.), poradnictwo medyczne (9 proc.), kawiarenki parafialne (8 proc.) oraz inicjowane przez parafię kursy i korepetycje (7 proc.).