Charków jest teraz w bardzo trudnej sytuacji – powiedział Radiu Watykańskiemu biskup charkowsko-zaporoski, Pavlo Gonczaruk. W środę uczestniczył on w audiencji ogólnej, a na jej zakończenie rozmawiał z papieżem Franciszkiem.
Biskup rzymskokatolicki drugiego pod względem liczby mieszkańców miasta Ukrainy zaznaczył, że codziennie pojawiają się doniesienia o ostrzałach, atakach rakietowych, zabitych i rannych. W wyniku rosyjskiego ataku na supermarket Epicentre o godzinie 16.00 w sobotę, w porze i dniu, kiedy jest on zwykle najbardziej zatłoczony, zginęło 19 osób, a 54 zostały ranne. Minionej nocy z 30 na 31 maja rosyjska rakieta uderzyła w pięciopiętrowy budynek mieszkalny, zabijając co najmniej 5 osób i raniąc 23. Wśród rannych jest pracownik pogotowia ratunkowego, ponieważ Rosjanie po raz kolejny zastosowali „taktykę podwójnego ataku” uderzyli po raz drugi, gdy na miejscu zdarzenia pracowali już lekarze, ratownicy i policja.
Miasto, które przed rosyjską inwazją na pełną skalę liczyło dwa miliony mieszkańców, obecnie ma połowę tej liczby, ale 500 000 z nich to uchodźcy, którzy uciekli do Charkowa z osad położonych bliżej linii frontu.
Cierpienie osób zmuszonych do ponownego opuszczenia swoich domów
Bp Gonczaruk zaznacza, że sytuacja staje się krytyczna i bardzo trudna, ponieważ na początku inwazji ludzie nie zastanawiali się długo, czy wyjechać, czy nie: po prostu wyjeżdżali ponieważ widzieli zagrożenie. Wtedy niebezpieczeństwo było znacznie większe niż teraz, ponieważ wojska rosyjskie były już na obwodnicy Charkowa.
"Wtedy rozumiano, że Charków może zostać otoczony w ciągu kilku godzin, a ludzie wyjeżdżali. Potem, kiedy wojska ukraińskie wyparły Rosjan daleko od Charkowa, za granicę, a także dalej na wschód, ludzie zaczęli wracać, życie zaczęło się odradzać. Zaczęły działać sklepy, restauracje, kawiarnie, pizzerie, fryzjerzy, salony. Ale obecnie, gdy znów pojawia się zagrożenie, sama myśl o wyjeździe przywołuje te trudne doświadczenia" - mówi ukraiński duchowny. Dodaje, że tak naprawdę najtrudniej jest nie wyjechać, lecz być z dala od domu, żyć bez perspektyw, nie wiedząc, co będzie dalej, być od kogoś zależnym, być w czyimś mieszkaniu.
"Ta niepewność była dla ludzi bardzo męcząca. Również ci, którzy byli za granicą, doświadczyli innej rzeczywistości, do której niełatwo się przyzwyczaić, a po powrocie mówili: «Nie, cokolwiek się stanie, to się stanie, ale my tu będziemy, bo mimo wszystko w domu jest łatwiej». Natomiast, gdy znów pojawia się zagrożenie, ludzie doświadczają ogromnych tarć wewnętrznych. Kiedy rozmawiałem z ludźmi, w ich oczach pojawiały się łzy i mówili: «Ojcze, nie chcemy wyjeżdżać, ale rozumiemy, że musimy wyjechać» - powiedział papieskiej rozgłośni hierarcha.
Biskup opowiadał też o zniszczeniach spowodowanych rosyjskim ostrzałem. „Jeśli doleci bomba ważąca półtorej tony, pozostawia krater o głębokości ośmiu metrów i średnicy trzydziestu metrów, w zależności od tego, czy był to teren zabudowany, czy tylko ziemia lub piasek. Dlatego ruiny są bardzo przerażające, a zniszczenia są teraz dość częste. Ostatnią dużą tragedią był atak na duży supermarket, w którym zginęło wiele osób. Wybuchł wielki pożar i wszystko spłonęło. Tak więc Charków codziennie przechodzi takie «kąpiele szokowe»” – zaznaczył biskup charkowsko-zaporoski.
„Chcemy żyć w wolnym, niezależnym kraju”
Pomimo tak trudnej sytuacji i ogromnego zmęczenia nikt nie zamierza się poddawać. „Rozumiemy, że jeśli skapitulujemy, zostaniemy po prostu zniszczeni, dlatego walczymy i dziękujemy wszystkim tym ludziom, którzy nadal pozostają z Ukrainą i pamiętają o nas” – stwierdził biskup Gonczaruk. Zauważył, że nie brak oświadczeń osób, grup lub polityków, którzy próbują przekonać Ukraińców do poddania się. „Chcemy żyć w wolnym, niepodległym kraju, a nie jako niewolnicy. I bronimy naszej ojczyzny z wielką wytrwałością, z patriotycznym poświęceniem. Jesteśmy bardzo wdzięczni tym wszystkim, którzy nas w tym wspierają. Bo to też pokazuje, że rozumieją, czym jest wolność, czym jest godność człowieka, czym jest sprawiedliwość i prawda. A prawdziwa wolność jest tylko w prawdzie” – stwierdził biskup Gonczaruk.
Hierarcha poinformował, że w samym Charkowie pozostało niewielu katolików. „Jeśli chodzi o naszych parafian, to jeśli mają możliwość udania się gdzie indziej, zachęcam ich do wyjazdu, jeśli sytuacja stanie się bardzo niebezpieczna” - wyznał. „Księża również zostali poinformowani, że każdy musi podjąć samodzielnie decyzję, w zależności od sytuacji. Zostanę w Charkowie tak długo, jak długo będą tam nasi ludzie, ponieważ moja obecność jest również potrzebna, aby im pomóc. Nasza obecność jest również przydatna dla wolontariuszy, dla tych, którzy ratują życie. Jeśli będę musiał opuścić miasto, pojadę ostatnim pociągiem” – powiedział biskup charkowsko-zaporoski.
Doświadczenie wiary pośród ruin
Bp Gonczaruk zaznaczył, że w mieście, które wydaje się być otwartą raną, pośród bólu i smutku, wiara pomaga przetrwać, zmienia się i umacnia. „Już na początku wojny wyraźnie zrozumiałem, że wszystko, co istnieje, ma swój koniec, a moje życie tutaj na ziemi również ma swój kres” – wyznał. Wyjaśnił, że tylko w miłości człowiek dowiaduje się, kim naprawdę jest, odnajduje swoją godność, odnajduje siebie, a miłość ma swoją moc i znaczenie tylko w Bogu, w relacji z Nim.
„Wiem, kim jestem i dlatego nie muszę szukać jakiegoś tytułu, jakiegoś potwierdzenia z zewnątrz” - zaznaczył, dodając, że z drugiej strony widać, jak wiele tragedii jest spowodowanych przez bezbożne serca, puste serca, których nie można wypełnić niczym, co by je uspokoiło: są nieszczęśliwe, chcą czuć się ważne.
„Nawet kiedy czasami, rozmawiając z ludźmi, którzy przechodzą przez wielki ból, czuję się bezradny, słaby i bezsilny, wiara daje mi siłę, fundament. Dlatego życzę każdemu, by poczuł obecność Boga, by był z Bogiem, bo w Bogu człowiek odnajdzie siebie. I wtedy ta osoba będzie silna, będzie miała silne serce, a silny świat budują mocne serca. Dlatego, jeśli chcemy, aby nasz świat był humanitarny, musimy zadbać o to, aby nasze serca były humanitarne, a będą one humanitarne tylko wtedy, gdy będzie w nich Boża miłość” – powiedział Radiu Watykańskiemu biskup Pavlo Gonczaruk.