Dobry wzrok analfabety

To, że nasz ludzki umysł czy też nasze zmysły pozwalają sobie nas czasem oszukiwać, jest powszechnie wiadome. Niejeden z nas przestraszył się na widok własnego odbicia w lustrze, zamiast stukotu deszczu o parapet usłyszał niepokojące kroki, a obojętne spojrzenie przyjaciela zinterpretował jako manifestację końca przyjaźni. Mocno to upraszczając, powiem tak: my, ludzie, często widzimy coś, co chcielibyśmy widzieć; słyszymy coś, co słyszeć pragniemy. I mamy na to mnóstwo sposobów, w tym tworzenie teorii spiskowych. Przyznam, że gdy jako dziecko słyszałem określenie „trzecia tajemnica fatimska”, przeszywał mnie dreszcz. Była szczytem sekretności, esencją apokaliptyki, budziła domysły, pozostawiała bez odpowiedzi. Do chwili upublicznienia na żądanie Jana Pawła II. Niektórzy byli potem jakby rozczarowani. Nie dziwiło mnie to, raczej trochę śmieszyło. Przypominałem sobie Miłoszowską „Piosenkę o końcu świata” i słowa o zawiedzionych, jakby wzruszających ramionami na znak, że to nie tak miało być: „A którzy czekali błyskawic i gromów,/ Są zawiedzeni./ A którzy czekali znaków i archanielskich trąb,/ Nie wierzą, że staje się już./ Dopóki słońce i księżyc są w górze,/ Dopóki trzmiel nawiedza różę,/ Dopóki dzieci różowe się rodzą,/ Nikt nie wierzy, że staje się już”. Całkiem to przewidywalne, no i – bądź co bądź – powiązane z urojeniami, przerostem oczekiwań i wyobrażeniami o zapowiadanej rzeczywistości. To jako ludzie potrafimy, i to, powtórzę, w zupełnie różnych sytuacjach i okolicznościach. I przyznam szczerze: zamykając ten numer „Gościa”, odnoszę wrażenie, że właściwie w każdym z tekstów można się tej naszej ludzkiej skłonności do przekłamań dopatrzyć. „Żeby w nieustannie płynącym strumieniu życia rozpoznać fakty historyczne, trzeba mieć zmysł historii” – napisał w swoim felietonie Marek Jurek, dodając: „Zmysł historii ożywia się, gdy myślimy o przyszłości, ale dobrze działa dopiero wtedy, gdy warunki przyszłości narodu naprawdę rozumiemy. Najlepszy bowiem wzrok nie pomoże w lekturze analfabecie” („Polska, która chce żyć” – s. 74). Spodobało mi się to porównanie, trochę àrebours stosuję je do siebie, bo coraz słabszy wzrok idzie u mnie w parze z coraz silniejszym uzależnieniem od książek. I od razu przyszły mi do głowy te wszystkie inne przekłamania i teorie, które, choć wymagają wysilania wzroku i umysłu, do prawdy jednak nie prowadzą. Mam tu na myśli między innymi coraz popularniejsze tezy dotyczące najsłynniejszej wizjonerki z Fatimy, siostry Łucji, która została rzekomo (!) zastąpiona przez inną, bardziej podatną na idee „nowatorskiego” Kościoła posoborowego. Rozprawia się z nimi w swoim tekście Przemysław Kucharczak („Podmieniona Łucja i inne absurdy” – s. 16). Polecając szanownemu Czytelnikowi ten artykuł, dodam na koniec apel: zachowajmy zdrowy rozsądek, bo „wierzący” nie musi oznaczać „nierozsądny”, choć wielu tak by się mogło wydawać.