Związki między biologiczną teorią ewolucji a chrześcijańską wizją rozwoju człowieka są przedmiotem rozważań w ostatniej, napisanej przed śmiercią, książce abp. Józefa Życińskiego "Bóg i Stworzenie. Zarys teorii ewolucji".
Zaprezentowano ją w Lublinie podczas weekendowego koncertu w Filharmonii Lubelskiej, dedykowanego pamięci zmarłego abp. Życińskiego.
"Arcybiskup Życiński obiecał nam przybyć i wziąć udział w koncercie. Niestety, jego śmierć w Rzymie spowodowała, że nie ma go wśród nas. Tak się jednak szczęśliwie składa, że ukazała się jego książka +Bóg i Stworzenie+. Księdza arcybiskupa nie ma, ale jest książka, dziś, w jego imieniny" - powiedział dyrektor Filharmonii Lubelskiej Jan Sęk.
Ostatnia książka metropolity lubelskiego dotyczy problematyki wzajemnych relacji między naukowymi teoriami powstania świata, rozwoju i ewolucji człowieka a koncepcjami stworzenia świata i człowieka w chrześcijańskiej teologii.
Jak pisze we wprowadzeniu sam autor, książka powstała z myślą o tych, którzy chcą zespolić "prawdę wiary z refleksją przyrodniczą" i którzy szukają odpowiedzi na pytanie: "czy wszechmogący Bóg mógł stworzyć człowieka zgodnie z zasadami teorii ewolucji, której fundamenty wypracował Karol Darwin?"
Abp Życiński wiele miejsca poświęca w książce dialogowi nauki i wiary, który - jak przypomina - ze szczególnym zaangażowaniem prowadził papież Jan Paweł II. Jak podkreśla, dialog wiary i nauki "nie jest jedynie egzotycznym hobby". "Nie należy traktować ani nauki, ani przyrody jako dziedzin zagrożenia dla chrześcijanina"- pisze metropolita.
W swoje rozważania o ewolucji i wierze abp Życiński wplata zagadnienia z różnych dziedzin - metafizyki, medycyny, kultury, ale także z ludzkich doświadczeń - cierpienia, bólu, samotności.
Jego intencją, jak pisze, jest "rozpalić świat intelektualnych fascynacji, w którym dopełnia się wzajemne przesłanie dwóch ksiąg: Księgi Przyrody i Księgi Pisma".
Ostatnią, napisaną przed śmiercią, książkę lubelskiego metropolity wydało Archidiecezjalne Wydawnictwo Gaudium.
Koncert dedykowany pamięci zmarłego metropolity lubelskiego pt. "Józefinki na pięciolinii" (w dzień imienin Józefa) zorganizowany był w ramach Festiwalu Spotkań Kultur. W jego programie oprócz utworów Fryderyka Chopina, Antonio Vivaldiego, Josepha Haydna - można było usłyszeć także poezję Józefa Czechowicza i Józefa Łobodowskiego.
Abp Życiński - wybitny filozof, teolog i publicysta - specjalizował się w filozofii nauki. Napisał kilkaset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych. Był też autorem ponad 350 artykułów naukowych z zakresu kosmologii relatywistycznej, filozofii, dialogu chrześcijaństwa z kulturą współczesną. Napisał przeszło 40 książek. Wykładał m.in. w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, na KUL, ale również w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii.
Zmarł nagle w Rzymie 10 lutego. Miał 62 lata. Został pochowany w krypcie biskupów w podziemiach archikatedry lubelskiej.