Litewski Sejm przyjął ustawę o desowietyzacji

Ustawę poparła zdecydowana większość litewskich posłów, 103 w 141-osobowym parlamencie.

Minister kultury Simonas Kairys przypomniał, że w kraju jest około 160 obiektów, które zapewne zostaną uznane za propagujące reżimy totalitarne. W większości są to pomniki na cmentarzach żołnierzy sowieckich. Usunięcie tych pomników dotychczas utrudniał fakt, że są one na liście dziedzictwa. Jak podkreślił minister, zostały wciągnięte na listę "nie dlatego, że są wyjątkowe, ale po to, by chronić je przed różnymi prowokacjami".

Po wejściu w życie ustawy, o tym czy dany obiekt należy usunąć zadecyduje specjalna komisja międzyresortowa na wniosek Litewskiego Centrum Badań nad Ludobójstwem i Ruchem Oporu lub władz samorządowych.

Niektóry samorządy Litwy już wcześniej wnioskowały o skreślenie z listy dziedzictwa poszczególnych pomników żołnierzy sowieckich. W ciągu ostatnich kilku miesięcy zdemontowano około 20 takich obiektów. W ubiegłym tygodniu z wileńskiego Cmentarza na Antokolu usunięto m.in. pomnik będący najbardziej rozpoznawalnym w kraju miejscem upamiętniającym żołnierzy sowieckich.

Zatwierdzone we wtorek zakazy nie będą dotyczyć muzeów, archiwów i bibliotek, a także wykorzystywania takich obiektów w celach edukacyjnych, naukowych, zawodowych artystycznych i kolekcjonerskich dla działań informujących społeczeństwo o reżimach totalitarnych i autorytarnych.

Ustawa o desowietyzacji, po jej podpisaniu przez prezydenta Litwy Gitanasa Nausedę, ma wejść w życie 1 maja 2023 roku.