Operacja "Zakajew"

O lepszej reklamie dla sprawy czeczeńskiej sami zainteresowani nie mogli nawet marzyć: przez kilka dni z czołówek wiadomości nie schodził temat przyjazdu do Polski ich premiera na uchodźstwie. Zakajew przyjechał na odbywający się w Pułtusku III Światowy Kongres Narodu Czeczeńskiego. Ponieważ na wniosek Rosji jest ścigany międzynarodowym listem gończym za rzekomą działalność terrorystyczną, tematem numer jeden stało się jego ewentualne zatrzymanie, które, jak wiemy, doszło w końcu do skutku. I nie byłoby w tym nic dziwnego – tak nakazuje ponoć „litera prawa” – gdyby nie kilka okoliczności „udziwniających”.

Wyważanie otwartych drzwi
Po pierwsze, Zakajew nie był do tej pory osobą nieuchwytną. Scenariusz z aresztowaniem i czekaniem na decyzję sądu, czy wydać go Rosjanom, przerabiano już w Danii. Moskwa zrobiła wszystko, żeby dostarczyć Duńczykom dowody na udział Zakajewa w przygotowaniu ataku terrorystycznego w teatrze na Dubrowce w 2002 roku. Bez skutku. Sędziowie orzekli, że nie ma wystarczająco przekonujących dowodów na winę oskarżonego. I nie zgodzili się na jego ekstradycję do Rosji. Później Zakajew „wpadł” w Wielkiej Brytanii. Wyrok sądu – podobny jak w Danii. Do tego doszła argumentacja, że ekstradycja do Rosji narażałaby Zakajewa na tortury lub nawet śmierć.

Mało tego, Zakajew uzyskał status uchodźcy politycznego. Cały proces na Wyspach był wielką demaskacją intryg rosyjskich służb specjalnych. Między innymi jeden z dotychczasowych głównych świadków przyznał, że jego wcześniejsze zeznania obciążające Zakajewa były wymuszone torturami. Pełniący funkcję premiera Czeczenii na uchodźstwie Zakajew kilkakrotnie przebywał też we Francji, m.in. w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. I nikt człowieka o statusie uchodźcy politycznego nie myślał nawet aresztować. Ba – jak twierdzą jego polscy i czeczeńscy współpracownicy, Zakajew był w Polsce kilkakrotnie jeszcze w tym roku. I żadnej hecy z zapowiedziami aresztowania nie było. Co się zmieniło? I dlaczego policja zatrzymała Czeczena, kiedy ten był w drodze do prokuratury?