Wspominając ofiary zbrodni

28 lutego 1944 r. na rozkaz niemieckich władz okupacyjnych wieś została otoczona przez 4. pułk policji SS i ukraińskie oddziały SS „Galizien”. Wieś spalono, a blisko 1000 jej mieszkańców wymordowano. Tylko garstce osób udało się uniknąć śmierci. Przez blisko 50 lat starano się zatrzeć pamięć o tej strasznej zbrodni. Obecnie w sprawie mordu w Hucie Pieniackiej śledztwo prowadzi IPN.

Lech Kaczyński przypomniał, że tragedia ta nie miałaby miejsca „bez przyzwolenia ze strony sił trzecich, dwóch zbrodniczych totalitaryzmów” i wzywał do zachowania pamięci o tych wydarzeniach i aby taka tragedia nigdy się nie powtórzyła, a Polacy i Ukraińcy nigdy nie stanęli przeciwko sobie. W podobnym duchu utrzymane było wystąpienie Wiktora Juszczenki, który powiedział m.in. „Mimo trudnych wydarzeń historycznych i politycznych zaszłości dzisiaj jeszcze raz głośno chcę podkreślić, że na wieki Ukrainiec podał rękę Polakowi”.

Modlitwie ekumenicznej w intencji ofiar mordu przewodniczył metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki. Podkreślił, że „obowiązkiem wszystkich jest poszukiwanie pojednania tam, gdzie jest go potrzeba, to znaczy tam, gdzie zostały naruszone zasady sprawiedliwości i że dotyczy to zarówno relacji między ludźmi i ludzi z Panem Bogiem”.

„Jeśli zatem pragniemy pojednania z ludźmi, a trudno nam je uzyskać, szukajmy ze wszystkich sił pojednania z Bogiem, jeśli chcemy pojednać się z Bogiem, zważajmy na to, czy zechcieliśmy pojednać się z ludźmi” – powiedział. Środowiska ukraińskich nacjonalistów nadal negują fakt uczestniczenia w zagładzie Huty Pieniackiej ukraińskich formacji wojskowych i całą odpowiedzialnością za zbrodnię obarczają Niemców. Jednak w świetle badań polskich historyków udział Ukraińców w tej zbrodni jest bezsporny.