Galaktyczne kraksy

Naukowcy od dawna podejrzewali, że tak właśnie było. Pewności nabrali dopiero po dokładnej analizie danych, zebranych niedawno przez spektrograf DEIMOS, zainstalowany na teleskopie Keck II na Hawajach. Obserwacje wykazały, że część gwiazd, które wchodzą w skład leżącej 2,5 miliona lat świetlnych od Ziemi galaktyki... właściwie do niej nie należy. Skomplikowane symulacje wykazały, że do galaktycznej kraksy musiało dojść około 700 milionów lat temu.

Co zobaczył teleskop Hubble’a?
Mimo ogromnej ilości gwiazd, jakie zamieszkują wszechświat, można z czystym sumieniem powiedzieć, że jest on właściwie pustą przestrzenią. Gwiazdy na niebie nie są stłoczone jak ziarenka piasku na pustyni. Kosmos to pojedyncze ziarenka, oddalone od siebie o wiele setek kilometrów. Wszystko się porusza i można by odnieść wrażenie, że spotkanie jest niemożliwe. Ruch powinien być bezkolizyjny. A jednak. Czasami galaktyki zderzą się ze sobą. Czy możliwy jest większy kataklizm? No i czy to jest kataklizm, czy raczej narodziny czegoś nowego?

Orbitalny teleskop Hubble’a przyglądał się kilka miesięcy temu Galaktyce Czułek, czyli „Antennae”. Dlaczego Galaktyka Czułek? Bo to tak właściwie para galaktyk, która od 500 milionów lat się zderza. Na zdjęciach wyraźnie widać dwa długie ogony gwiazd, pyłu i gazów wyrzucanych z miejsca kolizji. Z daleka obraz ten przypomina czułki owada. Na nadesłanych z orbity zdjęciach wyraźnie widać olbrzymie przestrzenie, w których rodzą się nowe gwiazdy. Jak to się dzieje?

W czasie kolizji, tracąc energię, chmura gazu staje się coraz chłodniejsza i gęstsza. Materia, która kiedyś tworzyła gorący gaz, zaczyna się kumulować i tworzyć gęste jądro, w którym mogą powstawać nowe gwiazdy. Te najnowsze obserwacje raz jeszcze wskazują, że spotkanie dwóch oddalonych od siebie kiedyś galaktyk, oznacza powstanie niezwykle płodnego związku. W Galaktyce Czułek rodzą się miliardy gwiazd. Zwykle w grupach, w gromadach.