Odwołane dyspensy – i co dalej?

Trafnie stwierdził w wywiadzie dla włoskich mediów arcybiskup Mediolanu Mario Delpini, że po ustaniu pandemii i odwołaniu dyspens od uczestnictwa w niedzielnej Mszy Świętej „przed Kościołem otwiera się etap duchowej rehabilitacji”, który będzie zapewne „procesem złożonym”. Jak ta rehabilitacja będzie przebiegać – to pytanie stawia się obecnie w wielu chrześcijańskich krajach. Od niedzieli 20 czerwca także w Polsce będziemy mogli doświadczać, czy nasze praktykowanie wiary powróci do stanu sprzed koronawirusa. We wszystkich diecezjach zostają bowiem zniesione dyspensy od uczestnictwa w niedzielnych i świątecznych Mszach. Bardzo wielu się z tego cieszy, ale niektórzy już zaczynają przeżywać traumę – co widać chociażby we wpisach w mediach społecznościowych – że wraca „obowiązek chodzenia do kościoła”.

To prawda, że nie powinien to być „obowiązek”, nakaz, przykazanie, ale powinność rozumu i serca, świadomy i radosny wybór. Czy jednak potrafimy zawsze wykorzystać swą wolność i prawo wyboru? W tym kontekście ks. Mauro Leonardi z włoskiej agencji informacyjnej przypomniał Fiodora Dostojewskiego, który w legendzie o Wielkim Inkwizytorze – w kluczowym rozdziale powieści „Bracia Karamazow” – wskazał, że Jezus został skazany na śmierć za to, że dał człowiekowi ciężar wolności, którego ten nie jest w stanie znieść. Człowiek nie zawsze potrafi też z tej wolności korzystać, dlatego Kościół wpisał do swych przykazań, że człowiek ma piękne i cenne prawo, ale także zaszczytny obowiązek świętowania niedzieli, czyli dnia Pańskiego – dnia należącego do Pana. Czas postpandemiczny może tę prawdę bardziej uświadomić, a w wielu przypadkach prowadzić do wewnętrznego odrodzenia. Wiadomo, że rehabilitacja bywa niekiedy długim procesem, wymagającym wysiłku, determinacji, niekiedy heroizmu. Tak może też być w przypadku duchowej rehabilitacji po covidzie i po okresie udziału w liturgii w sposób wirtualny. Być może trzeba będzie na nowo nauczyć się Eucharystii przeżywanej w realu, połączonej z sakramentami i modlitwą z całą wspólnotą Kościoła. Taką liturgię należy zawsze wybierać, gdy mija czas zagrożenia zdrowia i gdy nie występują inne przeszkody.•