Jak STOP-NOP dostarczył twardych danych o wartości szczepień przeciw covid-19

STOP-NOP opublikował informacje, jakie otrzymał z Ministerstwa Zdrowia na temat zachorowalności i śmiertelności na covid-19 u osób zaszczepionych przeciw SARS-CoV-2. Środowiska antyszczepionkowe obwieszczają właśnie na jej podstawie, że szczepionki jednak nie mają sensu, bo do 9 kwietnia: - pozytywny wynik testu na obecność SARS-CoV-2 otrzymało 33215 osób zaszczepionych jedną dawką i 4668 osób zaszczepionych dwiema dawkami, a zmarło 1399 osób po pierwszej dawce szczepionki i 271 po dwóch dawkach. Tyle, że zestawienie tych danych z pełnymi danymi dotyczącymi rozwoju epidemii w Polsce w tym okresie pozwala wyciągnąć dokładnie odwrotne wnioski: szczepienia są skuteczne i wielokrotnie zmniejszają ryzyko zachorowania i zgonu z powodu covid-19.

Przyjrzyjmy się zatem tym liczbom w kontekście całego przebiegu epidemii od dnia 27 grudnia, kiedy rozpoczęły się w Polsce szczepienia.

Od tego dnia:

Zakażenie wykryto w Polsce o 1,270 mln osób, a zmarło 30,3 tys. osób. Zaszczepiono 5 mln osób jedną dawką i 2 mln dwiema dawkami. Około 30 mln nie otrzymało szczepionki.
W tym okresie zachorowało:

- 4,7 tys. z ogólnej liczby 2 mln zaszczepionych dwiema dawkami, czyli 1 na 425 osób.

- 33 tys. z 5 mln osób, które otrzymały jedną dawkę, co daje około 1 na 150 osób po pierwszej dawce.

- 1,222 mln z 30 mln niezaszczepionych. To oznacza, że zachorowała 1 na 25 osób z tej grupy.

Oczywiście kluczowe było pytanie ile z osób zakażonych i zaszczepionych zakaziło się w okresie bezpośrednio po szczepieniu, kiedy jeszcze odporność poszczepienna nie miała szansy się wytworzyć. Po odjęciu tej liczby ta wyliczona skuteczność szczepień jeszcze by wzrosła, tych danych jednak nie mamy, ale nawet bazując na tych danych dziękujemy STOP-NOP za niepodważalny argument za tym, że szczepienia przeciw covid-19 radykalnie zwiększają ochronę przed zachorowaniem. Osoby z grupy niezaszczepionej chorowały 17 razy częściej niż osoby zaszczepione pełnym cyklem dwóch dawek.

Co do zgonów sytuacja jest jeszcze ciekawsza: Od rozpoczęcia szczepień do 9 kwietnia na covid-19 w Polsce zmarło 30309 osób, w tym 1399 po jednej dawce szczepionki, 271 po dwóch dawkach, 28639 niezaszczepionych wcale. Odporność poszczepienna nie jest nabywana w chwili otrzymania zastrzyku, ale wykształca się w kolejnych tygodniach po szczepieniu. Stąd w piśmie istotna jest informacja ile ze zgonów osób zaszczepionych i zakażonych miała miejsce w okresie do 14 dni od otrzymania szczepionki – w tym okresie nie możemy uznać ich za osoby, u których preparat wykształcił odporność, więc należy traktować je jako osoby niezaszczepione lub (w przypadku tych po drugiej dawce) zaszczepione jedną dawką. Mamy więc takie dane:

- grupa po 2 dawkach 99 zgonów (271-172 w okresie do 14 dni podania drugiej dawki) na 2 mln. zaszczepionych, czyli zmarła 1 na 20202 osoby.
- grupa po 1 dawce to 749 zgonów (1399 – 822 w okresie do 14 dni od otrzymania 1 dawki + 172 osoby zmarłe do 14 dni po II dawce, traktowane jako zaszczepione 1 dawką) na 5 mln zaszczepionych, czyli 1 zgon na 6676 osób.

- grupa niezaszczepiona - 28 639 zgonów na 30 mln, czyli 1 zgon na 1047 osób. Czyli osoby niezaszczepione mają w tym okresie 20-krotnie większe ryzyko zgonu z powodu covid-19 niż osoby z grupy zaszczepionej w pełni i prawie 7-krotnie większe ryzyko niż w grupie po 1 dawce.

Wyliczenia są uproszczone i ze względu na brak dostępnych danych nie uwzględniają dwóch istotnych elementów - jeden z nich działa na niekorzyść szczepień, drugi na ich korzyść. Pierwszy to fakt, że ilość osób zaszczepionych zmienia si w czasie i przybywa ich z każdym dniem. Osoba zaszczepiona w marcu, przez styczeń i luty była w zbiorze osób niezaszczepionych. Z drugiej strony zaszczepieni Polki i Polacy to osoby z grup wysokiego ryzyka, które chorobę przechodzą zwykle znacznie ciężej, więc w razie zakażenia ich ryzyko zgonu jest wielokrotnie wyższe niż u znacznie młodszych osób niezaszczepionych. Uwzględnienie zmiennej wiekowej i porównanie grupy zaszczepionej wyłącznie z porównywalnym wiekowo zbiorem niezaszczepionych dałoby wyniki jeszcze korzystniejsze dla oceny szczepień. 

Nie dysponując jednak takimi danymi i roboczo przyjmując, że obie zmienne się równoważą, okazuje się, że osoby z grupy w pełni zaszczepionej umierały aż 20 krotnie rzadziej z powodu covid-19, pomimo, że naturalnie są to osoby z grupy znacznie bardziej zagrożonej zgonem (np ze względu na wiek czy choroby przewlekłe) niż grupa niezaszczepiona. Do tego należy pamiętać, że odpowiednio wysoki odsetek zaszczepionego społeczeństwa sprawia, że również osoby, które nie nabyły odporności poszczepiennej mają mniejsze ryzyko zakażenia, bo zwyczajnie mniej osób może ich zakazić.

Puenta jest jedna: Warto się zaszczepić!