Sekularyzacja zależy też od Kościoła

Bogumił Łoziński: W czasie prezentacji raportu o Kościele autorstwa KAI powiedziała Pani Profesor, że laicyzacja młodzieży w Polsce nie tyle pełza, co przeszła w kłus. Jest aż tak źle?

Prof. Mirosława Grabowska: Jest źle, ponieważ gwałtownie spadają odsetki młodych ludzi praktykujących regularnie, a jednocześnie szybko rosną odsetki młodych w ogóle niepraktykujących.

Jak duże są te odsetki?

Z danych z 2018 r. wynika, że w kategorii wiekowej 18–­24 lata praktykuje mniej niż 45 proc., a w ogóle nie praktykuje więcej niż 20 proc. Dziś mają oni 21–27 lat. Przypuszczam, że u młodszych, których w 2018 r. CBOS nie badał, jest jeszcze gorzej. ­

Jeśli chodzi o deklaracje wiary, to zmiany są znacznie powolniejsze we wszystkich grupach wiekowych poza najmłodszymi. O ile w starszych pokoleniach deklaracje te nie spadają poniżej 90 proc., o tyle w najmłodszej grupie w 2018 r. było to 82 proc., a niemal 18 proc. deklarowało się jako w ogóle niewierzący.

Zatem proces sekularyzacji w wymiarze międzygeneracyjnym, czyli z pokolenia na pokolenie, przebiega w Polsce powoli. Jednak w pokoleniu najmłodszych sekularyzacja wewnątrzgeneracyjna przebiega bardzo dynamicznie. Kiedy zaczynaliśmy ich badać w wieku 18 lat, to więcej niż 55 proc. deklarowało, że regularnie uczestniczy w praktykach religijnych, a po ośmiu latach już tylko 35 proc. składało taką deklarację. W ciągu ośmiu lat różnica wyniosła więcej niż 20 proc. Gdyby taki trend się utrzymał, to kolejne pokolenia w znacznym stopniu odchodziłyby z Kościoła.

Z tego, co Pani Profesor mówi, wynika, że w ciągu pokolenia kościoły mogą opustoszeć?

Gdyby ta tendencja miała się utrzymać, to w perspektywie 20, 30 lat rzeczywiście mogłoby do tego dojść. Już w 2018 r. w pięciu największych miastach w Polsce połowa uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych w ogóle nie praktykowała.