Szef Pentagonu wezwał kraje NATO do zwiększenia wydatków na obronność

"Ameryka wywiąże się ze swoich zobowiązań, ale jeśli wasze kraje nie chcą, by zaangażowanie Ameryki na rzecz sojuszu zostało ograniczone, każda z waszych stolic powinna okazać wsparcie dla naszej wspólnej obrony" - powiedział Mattis na spotkaniu szefów resortów obrony NATO za zamkniętymi drzwiami. Transkrypt z jego wystąpienia udostępniono dziennikarzom.

"Musimy zapewnić, że na koniec roku nie będziemy w tym samym punkcie, w którym jesteśmy teraz. W tym roku musimy przyjąć plan, w tym wyznaczyć konkretne terminy, aby umożliwić stały postęp na drodze do wypełnienia zobowiązań ze spotkań w Warszawie i w Walii" - dodał szef Pentagonu, nawiązując do dwóch ostatnich szczytów NATO. Jego zdaniem, każdy kraj powinien przyjąć własny plan zwiększania wydatków na obronność, a te kraje, które już takie plany mają, powinny przyspieszyć ich realizację.

Mattis podkreślił, że amerykańscy podatnicy nie mogą dłużej ponosić nieproporcjonalnie większych ciężarów związanych z obroną zachodnich wartości. "Amerykanie nie mogą dbać bardziej o bezpieczeństwo waszych dzieci, niż wy sami - powiedział Mattis. - Lekceważenie gotowości wojskowej to wyraz braku szacunku dla siebie, dla Sojuszu i swobód, które odziedziczyliśmy i które są teraz wyraźnie zagrożone".

Szef Pentagonu wskazał, że obecnie tylko pięć krajów: USA, Wielka Brytania, Estonia, Polska i Grecja przeznacza na obronność przynajmniej 2 proc. swego PKB. "Jednak inne kraje są wyraźnie w tyle, jeśli chodzi o wypełnianie tego zobowiązania, chociaż korzystają z najlepszej obrony na świecie" - powiedział.

Zarzucił też niektórym członkom Sojuszu, że nie chcą dostrzegać zagrożeń, wobec których stoi NATO. "Po zakończeniu zimnej wojny mieliśmy nadzieję. Jednak 2014 rok był przebudzeniem w nowej rzeczywistości: Rosja siłą zmieniła granice jednego ze swych suwerennych sąsiadów, a na granicy Turcji pojawiło się Państwo Islamskie siejąc terror, usiłując zdobyć terytorium i ustanowić kalifat. Gdy te wydarzenia działy się na naszych oczach, niektórzy w Sojuszu odwracali wzrok, zaprzeczając temu, co się dzieje" - powiedział Mattis.

Wystąpienie szefa Pentagonu jest echem wypowiedzi nowego prezydenta USA Donalda Trumpa, który jeszcze podczas kampanii wyborczej mówił o ponoszonych przez USA ogromnych kosztach ochrony innych państw i uznał NATO za "przestarzałe".

Po pierwszej sesji spotkania ministrów obrony sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg oświadczył, że cieszy się z presji na zwiększanie wydatków na obronność przez członków Sojuszu.

"To nie Stany Zjednoczone mówią Europie, żeby zwiększyć wydatki. To szefowie państw i rządów 28 członków NATO w 2014 roku zgodzili się, że powinniśmy zwiększyć wydatki obronne. To kwestia wprowadzenia w życie czegoś, na co się zgodziliśmy. Cieszę się z każdej presji, wsparcia, by tak rzeczywiście się stało" - powiedział Stoltenberg na konferencji prasowej.

Podkreślał, że państwa NATO robią postępy: w 2015 roku udało się zahamować cięcia wydatków obronnych, a w 2016 roku 22 z 28 państw Sojuszu zwiększyło budżety na ten cel. Według danych opublikowanych we wtorek, europejskie państwa NATO i Kanada zwiększyły w ubiegłym roku realne wydatki obronne o 3,8 proc., czyli o ok. 10 mld dolarów.

W 2014 roku na szczycie w walijskim Newport państwa NATO zobowiązały się, że osiągną poziom 2 proc. PKB w ciągu 10 lat. Jak mówił w środę Stoltenberg, NATO obecnie nie dyskutuje, czy przyspieszyć ten termin.

"Minister Mattis wyraził bardzo silne zaangażowanie (Stanów Zjednoczonych) w NATO, więzi transatlantyckie i wagę wzmacniania NATO (...). W tym samym czasie podkreślił jak ważne jest sprawiedliwe dzielenie się obciążeniami i jak ważne jest, by kraje, które nie osiągają celu 2 proc. PKB, podniosły wydatki obronne" - relacjonował Stoltenberg.

Według niego wielu ministrów, którzy zabrali głos podczas spotkania, zgodziło się z tą opinią i mówiło o planach oraz ambicjach, by faktycznie zwiększać nakłady na obronność.

"Dyskutowaliśmy, jak podtrzymać dobre tempo i przyspieszyć narodowe wysiłki, by osiągnąć to, do czego się zobowiązaliśmy, np. przez narodowe plany i cele, które mają zapewnić ciągły wzrost. Rozpoczęliśmy tę dyskusję dzisiaj i spodziewam się kontynuacji, ta sprawa będzie także omawiana przez szefów państw i rządów, kiedy spotkają się w Brukseli w maju" - powiedział Stoltenberg, dodając, że celem jest sprawiedliwsze dzielenie się obciążeniami przez członków Sojuszu.