To nie przypadek

Niektóre daty dopiero z czasem nabierają znaczenia. Tak jest z 8 grudnia 1991 roku. Wtedy to powstało Radio Maryja, a w Puszczy Białowieskiej podpisano akt rozwiązujący Związek Sowiecki. Ze zbieżności dat nie należy oczywiście wyciągać zbyt daleko idących wniosków, ale już samo ich przypomnienie jest przyjemne, więc dlaczego sobie tej małej radości nie zafundować. Co oprócz daty łączy te dwa wydarzenia? Nieprzewidywalność. Związek Sowiecki miał istnieć na wieki, a w każdym razie tylko nieliczni przewidywali upadek rosyjskiego kolosa. A tu proszę, Związek Sowiecki rozleciał się jak domek z kart. Formalnie stało się to właśnie 8 grudnia 1991 r. w mało komfortowej rezydencji we wsi Wiskule na Białorusi, zaledwie 10 kilometrów od granicy z Polską. Jak sugeruje Andrzej Grajewski, miejsce zostało wybrane nieprzypadkowo. W razie zagrożenia przywódcy Rosji, Ukrainy i Białorusi mieli szansę uciec do Polski (więcej na ss. 48–51). Kluczowe zdanie podpisanego dokumentu brzmiało: „My, Republika Białorusi, Federacja Rosyjska, Ukraina, jako państwa założycielskie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, które podpisały Układ Związkowy w 1922 r. (…), konstatujemy, że Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich jako podmiot prawa międzynarodowego i jako rzeczywistość geopolityczna przerywa swoje istnienie”. Przyznają Państwo, że takie zdanie aż miło się czyta. I może jeszcze jedna dosyć znamienna data. Nad Kremlem flaga z sierpem i młotem wisiała do 24 grudnia. Następnego dnia, kiedy świat zachodni świętuje Boże Narodzenie, w Moskwie powiewał już sztandar Rosji.