GUS: Największe wartości - zdrowie i rodzina

W opublikowanym raporcie z badań spójności społecznej analitycy Głównego Urzędu Statystycznego zaznaczyli, że aparat statystyczny zastosowany do ujęcia czegoś tak szczególnego jak system wartości może dać jedynie ogólny, uproszczony obraz tego bardzo złożonego zjawiska.

Dlatego - podkreślają - ocena znaczenia poszczególnych wartości w życiu "nie daje pełnych podstaw do stwierdzenia, które z nich są uznawane za najważniejsze". GUS poprosił więc respondentów, by wskazali trzy najważniejsze dla nich wartości, zaczynając od tej, którą uważają za najważniejszą.

W pierwszej kolejności respondenci zostali zapytani, jakie znacznie w ich życiu ma każda z uwzględnionych w badaniu wartości. "Generalnie zauważyć można, iż znaczenie większości spośród wymienionych wartości ocenione zostało jako 'duże' lub 'bardzo duże'"- napisali analitycy GUS

Niemal wszyscy badani uznali, że zdrowie, rodzina i szczęście rodzinne oraz uczciwość mają dla nich duże znaczenie (w tym "bardzo duże"). Około 9 na 10 osób w wieku 16 lat lub więcej przypisało również "duże" znaczenie takim wartościom jak, poczucie stabilizacji, poczucie bycia przydatnym, potrzebnym, szacunek u innych ludzi, miłość oraz sprawność fizyczna.

Relatywnie rzadko "duże" lub "bardzo duże" znaczenie przypisywano natomiast życiu pełnemu przygód i wrażeń, rozrywce oraz karierze (odpowiednio: ok. 32 proc., ok. 35 proc. i ok. 39 proc.).

Takim wartościom jak, z jednej strony - patriotyzm i dobro ojczyzny oraz wiara religijna, a z drugiej - własne zainteresowania i hobby "duże" lub "bardzo duże" znaczenie przypisało ok. 60 - 65 proc. osób. Podobne odsetki odnotowano również w przypadku wykształcenia i dążenia do wiedzy oraz wolności głoszenia własnych poglądów.

Zdecydowana większość mieszkańców Polski za najważniejszą wartość w swoim życiu uważa zdrowie (ok. 66 proc.). Bardzo znaczący odsetek osób, jako najważniejszą w hierarchii wartość wskazał rodzinę i szczęście rodzinne (ok. 23 proc.). Pozostałe wartości pojawiały się w deklaracjach znacznie rzadziej. Miłość jako najważniejszą wartość wskazało 3 proc. osób, natomiast pracę zawodową, pieniądze oraz poczucie stabilizacji jedynie około co setna osoba w wieku 16 lat lub więcej.

Zdrowie oraz rodzina stanowią według zdecydowanej większości mieszkańców Polski najważniejsze wartości w ich życiu. Jednak - jak zwracają uwagę analitycy GUS - trzeba brać pod uwagę, które z uwzględnianych w badaniu wartości były najczęściej wskazywane wśród trzech najważniejszych. "Taki sposób analizy daje możliwość uchwycenia tych, które nie są uważane za pierwsze w hierarchii, jednak mimo wszystko należą do najważniejszych w życiu ludzi" - zaznaczyli.

Identycznie jak w przypadku wskazań dotyczących jednej najważniejszej wartości, wśród trzech najważniejszych z nich najczęściej pojawiały się zdrowie (ok. 89 proc.), rodzina i szczęście rodzinne (ok. 81 proc.) oraz miłość (ok. 20 proc.) .

Prawie co piąta osoba jako jedną z trzech najważniejszych wartości wskazywała uczciwość (ok. 18 proc.) oraz pieniądze (ok. 17 proc). Bardzo ważnymi wartościami dla wielu osób były również - poczucie stabilizacji (ok. 16 proc.) oraz praca zawodowa (ok. 15 proc.). Wśród trzech najbardziej istotnych wartości wymieniana była również wiara religijna (ok. 9 proc.)

We wskazaniach trzech najważniejszych wartości w życiu, niezależnie od płci, wieku oraz miejsca zamieszkania, najczęściej pojawiały się "zdrowie", "rodzina i szczęście rodzinne". Sytuacja zmienia się jednak gdy respondenci pytani byli o trzecią wartość. Miłość jako trzecią najważniejszą wartość w życiu wskazywały kobiety - ok. 21 proc., dla mężczyzn taką wartością były pieniądze - 19,3 proc. panów uznało je za trzecią, najważniejszą wartość w życiu.

Stosunek do miłości, jako jednej z najważniejszych wartości, zmienia się też wraz z wiekiem - o ile w młodszych grupach badanych (w wieku 16 - 44 lat) - miłość wciąż jest na trzecim miejscu, to już w grupie 45 - 54 lata, wartością taką staje się praca zawodowa - 19,4 proc. wskazań. W grupie wiekowej 55 - 74 lata na trzecie miejsce wysuwa się uczciwość, zaś wśród najstarszych respondentów trzecią najważniejszą wartością staje się wiara religijna - 25,8 proc. wskazań.

Trzecia pozycja wśród najważniejszych wartości zmienia się również ze względu na miejsce zamieszkania - w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców jest nią uczciwość (20,4 proc. wskazań), ale o ośrodkach mniejszych i na wsiach - miłość. Wyjątek stanowią mieszkańcy miast poniżej 20 tys. - dla nich trzecią - po zdrowiu i rodzinie - wartością są pieniądze - 22 proc. wskazań.

Wyniki pochodzą z II edycji Badania spójności społecznej GUS, zrealizowanej w I połowie 2015 r. Wzięło w nich udział 14 tys. osób w wieku 16 lat i więcej.