Na ślubnym kobiercu

Wykład – kolejny z cyklu przygotowywanego przez PWT oraz Ośrodek Pamięć i Przyszłość – poświęcony był małżeństwu Henryka Pobożnego i jego żony Anny Przemyślidówny. Prelegentka wspomniała najpierw o krystalizującej się na przełomie XII i XIII w. teologii małżeństwa – jako drogi, którą „małżonkowie mogą siebie nawzajem przyprowadzić do nieba”. Anna była królewną, siostrą św. Agnieszki. Jako żona syna św. Jadwigi Trzebnickiej została matką dwanaściorga dzieci. Znajdowała się zapewne pod wielkim wpływem swojej teściowej, A. Sutowicz wykazała jednak, że sposób przeżywania małżeństwa przez Annę i Henryka Pobożnego nieco odbiegał od wzorca małżeństwa Jadwigi i Henryka Brodatego. W tym drugim przypadku widać, że trzebnicka księżna pełniła po trochu rolę... wychowawczyni swojego męża, łagodząc książęce obyczaje i wyprzedzając Henryka w pobożności – co widać na rycinie ukazującej ją czuwającą na modlitwie obok śpiącego małżonka. Przemyślidówna zapewne nie posuwała się tak daleko w ascezie jak Jadwiga, a wiele praktyk religijnych podejmowała wspólnie z towarzyszem życia – na przykład razem brali udział w nocnych jutrzniach. Nie musiała też posuwać się wobec małżonka do „świętych oszustw”, jak Jadwiga wobec Henryka nakazującego jej np. noszenie butów. Jej również jednak bliska była idea bezpośredniej służby ludziom – Anna osobiście piekła i zanosiła potrzebującym chleby, własnoręcznie oczyszczała z robactwa i prała koszule franciszkanów. Na duchowość wielu ówczesnych kobiet z wyższych sfer ogromny wpływ miały ideały franciszkańskie, a zwłaszcza osoba św. Klary, jej prostota i pokora.