W związku z publikacją "Trotyl we wraku tupolewa" RN Presspubliki rekomendowała w poniedziałek zarządowi odwołanie red. naczelnego "Rz" Tomasza Wróblewskiego, jego z-cy Bartosza Marczuka, szefa działu krajowego Mariusza Staniszewskiego oraz red. Cezarego Gmyza.
W wydanym w poniedziałek wieczorem komunikacie Rada Nadzorcza Presspubliki, wydawcy "Rzeczpospolitej", poinformowała, że w poniedziałek przeprowadzono rozmowy z wszystkimi osobami, które miały związek z publikacją.
"Rada Nadzorcza oraz właściciel wydawnictwa Grzegorz Hajdarowicz po przeprowadzonym postępowaniu uznaje, że dziennikarze związani z publikacją nie mieli podstaw do stwierdzenia, że we wraku tupolewa znaleziono ślady trotylu i nitrogliceryny. Tekst uznajemy za nierzetelny i nienależycie udokumentowany" - brzmi oświadczenie wydawcy.
"Nieprzemyślane działania kilku osób znów wywołały wojnę polsko-polską. Za to wszystko czytelników przepraszam" - oświadczył sam Hajdarowicz.
Jak powiedziała PAP Hanna Wawrowska - pełnomocniczka zarządu Presspubliki, wydawcy "Rzeczpospolitej", zarząd spółki zbierze się w środę; wtedy można oczekiwać kolejnych decyzji co do przyszłości kierownictwa tytułu.
W ubiegłym tygodniu "Rzeczpospolita" napisała, że śledczy na wraku samolotu Tu-154M w Smoleńsku znaleźli ślady trotylu i nitrogliceryny. Prokuratura wojskowa zaprzeczyła, że są takie ustalenia; wskazała, że znalezione ślady mogą oznaczać obecność substancji wysokoenergetycznych, m.in. materiałów wybuchowych. Dopiero badania laboratoryjne będą mogły być podstawą do twierdzenia o istnieniu bądź nieistnieniu śladów materiałów wybuchowych - replikowała prokuratura.
Autorem tekstu był Cezary Gmyz. W swoim oświadczeniu RN zaznaczyła, że zarząd spółki 31 października przekazał Gmyzowi dokumenty pozwalające mu na ochronę świadków, jak i pisemne zapewnienie o ochronie jego osoby w razie przyszłych procesów, jeśli okazałoby się, że rzetelnie zbierał materiały i posiada na to stosowne dowody.
Wśród dokumentów było również zapewnienie o ochronie informatorów, a dla ich bezpieczeństwa oświadczenia miały być zdeponowane w jednej z kancelarii adwokackich. Gmyz zobowiązał się do przedstawienia do poniedziałku, do godz. 14 dokumentów, nagrań i wszelkich materiałów, na podstawie których napisał swój tekst.
"Pan redaktor Cezary Gmyz, pomimo wcześniejszych zapewnień, nie przedstawił żadnych oświadczeń stwierdzając, że informatorzy odmówili złożenia dokumentów. Niezależnie od tego, co ustali prokuratura, na obecnym etapie wiedzy publikowanie tytułu +Trotyl we wraku tupolewa+ było ogromnym nadużyciem" - oświadczyła RN Presspubliki.
Osobne oświadczenie w tej sprawie wydał prezes zarządu Presspubliki. Hajdarowicz ocenił, że tekst Gmyza "nie powinien się nigdy w takiej formie ukazać w +Rzeczpospolitej+".
"Z przeprowadzonego przeze mnie i Radę Nadzorczą postępowania wyjaśniającego wynika, że nie był on w ogóle udokumentowany. Informacje uzyskane przez dziennikarzy o cząstkach wysokoenergetycznych powinny być przekazane rzetelnie, bez nadinterpretacji i uprzedzania wyników badań i analiz. Ogromnym nadużyciem był też sam tytuł artykułu" - napisał Hajdarowicz.
"Za błędne decyzje trzeba ponosić konsekwencje, stąd dymisje i zwolnienia dyscyplinarne w redakcji. Od dzisiaj tak będzie zawsze. Zapewniam, że zrobię wszystko, co możliwe, aby taka sytuacja nigdy więcej się nie powtórzyła, aby to, co będziemy publikować w +Rzeczpospolitej+, było zawsze wiarygodne, rzetelne, przemyślane i sprawdzone. Wiarygodność musi być naszą najwyższą wartością. Jeszcze raz wszystkich przepraszam" - napisał Hajdarowicz w oświadczeniu przesłanym PAP.
Gmyz powiedział portalowi niezalezna.pl, że miał wrażenie, że decyzja została podjęta jeszcze przed posiedzeniem Rady Nadzorczej, dlatego jeszcze w zeszłym tygodniu złożył rezygnację. "Nie została ona jednak przyjęta, ale dzisiaj zwolniono mnie dyscyplinarnie. Rozmawiając z Radą Nadzorczą wydawnictwa wiedziałem, że decyzja została podjęta znacznie wcześniej" - powiedział.
Odnosząc się do oświadczenia RN, Gmyz napisał na Twitterze, że "bardzo łagodnie rzecz ujmując, wydawca +Rzeczpospolitej+ w oświadczeniu mija się z prawdą".
Zdaniem publicysty Rafała Ziemkiewicza wypowiadającego się dla wpolityce.pl "wygląda to na szukanie kozła ofiarnego. Mam nadzieję, że się mylę. Zobaczymy jak to będzie uzasadniane i jakie można jeszcze podjąć działania."
W ocenie Ziemkiewicza środowisko dziennikarskie "powinno jednoznacznie stanąć po stronie Czarka ponieważ cokolwiek można zarzucić jego tekstowi, to informacje, które podał były prawdziwe" czytamy.
Zdaniem komentatora wpolityce.pl, Jacka Karnowskiego, Cezary Gmyz "musiał zostać zwolniony, by pogłębić wrażenie, że w sprawie trotylu na wraku nie ma nic na rzeczy. To jest cel: wbicie do milionów umysłów przekonania, że publikacja "Rzeczpospolitej" była całkowicie, ale to całkowicie chybiona (...) Temu służy tak szybkie zwolnienie dziennikarza".
Jak powiedziała PAP Wawrowska, rekomendacja rozwiązania umowy z Gmyzem dotyczy także tytułu "Uważam Rze", w którym dziennikarz publikuje. Zaznaczyła jednak, że co do dalszej współpracy z "Uważam Rze", np. w formie pisania felietonów, decyzję podejmować będzie redakcja tego tytułu.
Nawiązując do pojawiających się w prasie informacji pełnomocniczka zarządu wydawnictwa przyznała, że Marczuk, z którym RN chce rozwiązania umowy, był na urlopie w momencie publikacji artykułu Gmyza, jednak zaznaczyła, że tekst był przygotowywany wcześniej.
Dodała, że redakcją "Rzeczpospolitej" będzie czasowo kierował jej dotychczasowy wicenaczelny Andrzej Talaga, któremu w ubiegłym tygodniu Wróblewski powierzył swoje obowiązki. Wróblewski dzień po publikacji "Rz" oddał się do dyspozycji RN wydawcy dziennika. Od tego czasu przebywa na urlopie.
List otwarty w obronie Gmyza wystosowała część środowiska dziennikarskiego. Podkreślono w nim, że przez lata pracy udowodnił on, że "jest poważnym i rzetelnym dziennikarzem". "Oceniając jego bogaty dziennikarski dorobek trudno nam uwierzyć, że popełnił on pomyłkę w przypadku tak poważnej sprawy i sprzeniewierzył się dziennikarskiej rzetelności" - napisali autorzy listu, m.in.: Teresa Bochwic, Krzysztof Czabański, Jerzy Jachowicz, Stanisław Janecki, Dorota Kania, Marek Król, Joanna Lichocka, Jan Pospieszalski, Agnieszka Romaszewska, Tomasz Sakiewicz, Ewa Stankiewicz, Tomasz Terlikowski, Bronisław Wildstein i ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski.
Tomasz Wróblewski jest redaktorem naczelnym "Rzeczpospolitej" od roku - objął funkcję w październiku 2011 r. Zastąpił wówczas na stanowisku Pawła Lisickiego (dziś naczelnego wydawanego także przez Presspublikę tygodnika "Uważam Rze"), który kierował "Rz" od 2006 r. Wcześniej Wróblewski kierował tygodnikiem "Newsweek", był też szefem "Dziennika Gazeta Prawna" i magazynu "Profit".
Presspublica wydaje m.in. "Rzeczpospolitą" i tygodnik "Uważam Rze", jest też właścicielem portali internetowych, m.in. rp.pl.
PAP/kab/deon.pl/wpolityce.pl