Wierzący od XIV wieku

Jonkowo to niewielka miejscowość o niezwykle bogatej historii. 12 listopada 1345 r. ówczesny bp Herman z Pragi wydał akt lokalizacyjny Jonkowa. Podobnie wiekowe są inne miejscowości wchodzące w skład parafii: Mątki (1352 r.), Węgajty (1355 r.), Polejki (1353 r.) i Łomy (1356 r.). Na przestrzeni wieków parafię odwiedziło wielu znanych z kart historii, w tym dwukrotnie Mikołaj Kopernik, bp Ignacy Krasicki, a w lutym 1807 r. Napoleon Bonaparte. W latach 1709–1710 na Warmii panowała epidemia dżumy. Wtedy zaczął rozwijać się kult św. Rocha, czego objawem było m.in. powołanie Bractwa św. Rocha. Po objawieniach Matki Bożej w Gietrzwałdzie w parafii istniało największe w regionie Bractwo Trzeźwości. Pierwszy kościół w Jonkowie wzniesiono w latach 1350–1375. Odbudowany i odnowiony po zniszczeniach wojennych, 18 września 1580 r. został konsekrowany przez bp. Marcina Kromera. Po pierwszej rozbudowie w XVIII w. kościół otrzymał drugiego patrona, św. Rocha. Dzisiejszy kształt świątynia zawdzięcza ks. Alojzemu Kozłowskiemu, który w latach 1911–1914 prowadził kolejną rozbudowę. Kościół w Jonkowie mieści w sobie wiele zabytkowych przedmiotów, a jego wnętrze zachwyca. – Przyszedłem do parafii z poczuciem historycznej odpowiedzialności. Byli tu Napoleon, Kopernik, Krasicki; z tej parafii pochodzi ks. Jan Hanowski. Podczas II wojny światowej proboszczem był tu ks. Artur Linke, który jest w gronie warmińskich męczenników – mówi proboszcz ks. Krzysztof Chrostek. Pokazuje na drzwiach oddzielających zakrystię od prezbiterium ślady po kulach wystrzelonych przez Sowietów, gdy ks. Linke ukrył się w kościele. Mimo wojen zachował się cały zespół zabytkowych witraży. – Jonkowo i okolice były wielokrotnie doświadczane. Kiedy prowadzone są jakiekolwiek prace ziemne, praktycznie zawsze znajdowane są ludzkie kości, świadectwa wielokrotnego męczeństwa – uważa ks. Krzysztof. W okolicy Jonkowa jest najwięcej warmińskich kapliczek. To świadczy o tym, że tutejsza ludność, Warmiacy, nigdy nie ukrywała swojej głębokiej wiary. I dziś w każdej z wiosek należących do parafii są koła Żywego Różańca, a rodziny, które mieszkają w parafii od pokoleń, są żywym świadectwem umiłowania świątyni i samego Boga. – Mieszkańcy Łomów co roku przygotowują wnętrze kościoła do świąt Bożego Narodzenia. Jest tam stała ekipa, z państwem Schlegel na czele – podkreśla proboszcz. Na odpust św. Rocha, który jest w sierpniu, przychodzą łosiery. Z parafii pochodzą diakon Karol Misiewicz i alumn III roku seminarium w Szczecinie Wojciech Strynowicz oraz były organista, a obecnie alumn roku III WSD „Hosianum” Grzegorz Oleksik.