Huelle:"Efekty odwrotnie proporcjonalne do ofiar"
Wręczeniem przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczeń działaczom opozycji demokratycznej i złożeniem przez b. prezydenta Lecha Wałęsę kwiatów pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców w Gdańsku uczczono w piątek 32. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych.
Bronisław Komorowski podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim wręczył Krzyże Komandorskie, Oficerskie i Kawalerskie Orderu Odrodzenia Polski oraz Złote Krzyże Zasługi ponad 40 działaczom demokratycznej opozycji.
"Mówiąc o triumfie porozumienia, trzeba pamiętać o tych, którzy ciężko walczyli, którzy mieli zasługi w czasach, kiedy o żadnym porozumieniu mowy być nie mogło" - mówił Komorowski. Podkreślił, że Porozumienia Sierpniowe były możliwe, ponieważ "ówczesna władza czuła, że słabnie, kiedy już wiedziała, że rośnie siła oporu społeczeństwa, całego narodu".
Premier Donald Tusk wspominał podpisanie porozumień. "To ma bardzo osobisty wymiar dla mnie, bo dziś na tej sali widzę osoby, o których Polska i świat tak niewiele wiedzą, o tym ile zdrowia, uczuć, ile swojego szczęścia poświęcili, i to wtedy, gdy było naprawdę najtrudniej, kiedy bezinteresowność była ich najwyraźniejszym znakiem rozpoznawczym" - podkreślił.
Lech Wałęsa zaznaczył z kolei, że Porozumienia Sierpniowe były zwycięstwem pokolenia demokratycznych opozycjonistów. "Cieszmy się, że naszemu pokoleniu udało się dokonać pokojowo nieprawdopodobnej rzeczy" - powiedział Wałęsa, mówiąc o wydarzeniach sprzed 32 lat.
Wśród odznaczonych przez prezydenta za "wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej" znaleźli się m.in. członkowie pierwszego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, Wydawnictwa CDN i Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA.
W imieniu odznaczonych podziękowania złożył pisarz Paweł Huelle. Mówiąc o Porozumieniach Sierpniowych podkreślił, że w tym przypadku po raz pierwszy od pokoleń nie zadziałała ironia tragiczna. "Nie zadziałała, bo nie miała prawa zadziałać ironia tragiczna. Ironia tragiczna, która zawsze obracała wniwecz nasze powstania, nasze konspiracje, i cały wkład i siły (...) były po prostu odwracane o 180 stopni. Efekty były odwrotnie proporcjonalne do wkładu i ofiar" - mówił pisarz.
Przed południem b. prezydent Lech Wałęsa złożył kwiaty pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców. W rozmowie z dziennikarzami apelował o ustanowienie rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych świętem państwowym. "Ja czekam na to, że zrobimy to świętem państwowym, a nie związkowym: nie jakieś frakcje czy wygłupy, a święto państwowe, bo to było tak wielkie zwycięstwo, że ono na to zasługuje" - powiedział Wałęsa.
Osobno wieniec złożyły władze NSZZ "Solidarność". Kwiaty od delegacji Komisji Krajowej i jej lidera Piotra Dudy spoczęły też przed historyczną bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej. Duda pytany dlaczego Lech Wałęsa i kierownictwo "S" nie składają razem kwiatów powiedział, że ma do b. prezydenta uraz. "Po jego słowach, że chce pałować mnie i związkowców za to, że chcemy bronić 16 mln ubezpieczonych po to, żeby nie pracowali aż do śmierci - to przepraszam bardzo - w moim sercu to siedzi długo" - wyjaśnił Duda.
W związku z rocznicą Porozumień Sierpniowych uchwałę podjął także Komitet Polityczny PiS. "32 lata temu Polacy przeciwstawili się systemowi, opartemu na kłamstwie, przemocy i obcej dominacji. 31 sierpnia zmusili reżim komunistyczny do ustępstw, które okazały się początkiem drogi do wolności. Wielki ruch społeczny, który zjednoczył znaczącą większość polskiego społeczeństwa, pokazał Europie i światu, jak dobro może zwyciężyć nad złem" - napisano w uchwale.
Duda i prezes IPN Łukasz Kamiński otworzyli także w Gdańsku wystawę plenerową poświęconą legendarnej działaczce związku Annie Walentynowicz. Odbyła się także msza w kościele św. Brygidy, po której nastąpi odsłonięcie pomnika ks. prałata Henryka Jankowskiego.
Rocznicę wydarzeń sierpniowych uczczono także w innych miastach. W Łodzi uroczystości rozpoczęła msza w kościele pw. Najświętszego Imienia Jezus. Jej uczestnicy złożyli później kwiaty pod Pomnikiem-Krzyżem Pamięci Ofiar Stanu Wojennego i Walki o Godność Człowieka. Krakowskie obchody odbędą się późnym popołudniem. Rozpocznie je msza św. w Bazylice Mariackiej. Później zaplanowano złożenie kwiatów pod Krzyżem Katyńskim.
