Sejm nie zwiększy anonimowości danych w SIO

Zgodnie z poprawką zgłoszoną przez PiS podczas drugiego czytania rządowego projektu nowelizacji ustawy, wszystkie indywidualne dane o uczniach zgromadzone w lokalnych szkolnych, bazach danych SIO, nadal byłyby identyfikowane numerami PESEL uczniów. Jednak wszystkie przekazywane byłyby dalej - do centralnej bazy danych SIO - już tylko jako dane liczbowe. Oznacza to, że do centralnej bazy danych nie byłaby przekazywana informacja, np. jakich języków obcych uczy się dany uczeń i na lekcje jakiej religii uczęszcza, lecz informacja, ilu uczniów w danej szkole uczy się języka angielskiego, a ilu chodzi na lekcje religii.

Jak podkreśliła Maria Nowak (PiS) choć zapisy zawarte w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o nowym SIO idą w dobrym kierunku, to są one niewystarczające. Od przyjęcia przez Sejm poprawki PiS posłowie Prawa i Sprawiedliwości uzależniają głosowanie nad całym projektem nowelizacji.

Rząd negatywnie zaopiniował tę poprawkę. Według wiceministra edukacji Macieja Jakubowskiego poprawka zachowuje standard zbierania danych taki jak jest w starym SIO i uniemożliwia rzetelną weryfikację danych dotyczących uczniów.

Za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki PiS głosowało w czwartek 19 posłów z komisji edukacji i samorządu terytorialnego, 23 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Pilny rządowy projekt nowelizacji ustawy o nowym SIO zakłada zwiększoną anonimowość danych gromadzonych w systemie jedynie dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom przez szkoły i poradnie.

Zgodnie z zapisami projektu do centralnej bazy danych SIO nie będą przekazywane dane powiązane z imieniem i nazwiskiem oraz numerem PESEL ucznia dotyczące objęcia go pomocą psychologiczno-pedagogiczną. W centralnej bazie danych SIO będą gromadzone wyłącznie dane o liczbie uczniów objętych taką pomocą. Informacje o wydanych orzeczeniach i opiniach, przekazywane przez poradnie psychologiczo-pedagogiczne do bazy danych SIO, nie będą zawierały danych identyfikacyjnych ucznia, a jedynie numer, datę i przyczynę wydania orzeczenia.

Oznacza to, że informacje o pomocy psychologiczno-pedagogicznej zamieszczane w lokalnych bazach danych (np. w bazach poradni) będą mieć formę spersonalizowaną, natomiast w bazie danych SIO, czyli w zbiorach danych szkół i placówek oświatowych, będą funkcjonowały jedynie w postaci danych zbiorczych, niepowiązanych z danymi osobowymi.

Zgodnie z projektem szkoła lub placówka oświatowa będzie do bazy danych SIO przekazywać dane dotyczące opinii lub orzeczenia poradni wyłącznie wtedy, gdy rodzice ucznia, któremu poradnia wydała opinię, zdecydują się na objęcie dziecka wczesnym wspomaganiem rozwoju, kształceniem specjalnym lub zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi. W tym celu przedłożą dyrektorowi szkoły opinię lub orzeczenie wydane przez poradnię. Dyrektor szkoły po sprawdzeniu w bazie danych SIO, czy dokument taki został wydany, i po pozytywnym wyniku weryfikacji przekaże do SIO informację o objęciu ucznia określonym rodzajem kształcenia specjalnego.

Projekt nowelizacji zakłada także, że będzie prowadzona jedna lokalna baza danych SIO dla zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich oraz dla szkół tam prowadzonych.

W projekcie doprecyzowano też procedury cofania upoważnienia dostępu do bazy danych SIO, zmieniono terminy przekazywania danych do SIO. Zrezygnowano także z gromadzenia w SIO danych szkół, zespołów szkół oraz szkolnych punktów konsultacyjnych działających przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, wojskowych i konsulatach.

System Informacji Oświatowej funkcjonuje od 2005 r. Nową ustawę o SIO Sejm uchwalił w kwietniu 2011 roku. System w nowym kształcie ma zacząć działać w kwietniu 2013 r.

Nowa ustawa o SIO przewiduje, że w systemie obok danych statystycznych o szkołach i placówkach oświatowych oraz o nauczycielach znajdą się m.in. dane indywidualne o uczniach, w tym tzw. dane wrażliwe. Ze względu na zakres i rodzaj zbieranych danych ustawa wzbudziła kontrowersje w niektórych środowiskach. Krytycznie oceniała ją m.in. parlamentarna opozycja, Związek Nauczycielstwa Polskiego i Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Wniosek o zbadanie zapisów nowej ustawy o SIO skierowało do Trybunału Konstytucyjnego PiS.

W ubiegłym roku podczas prac nad projektem nowej ustawy o SIO MEN tłumaczyło, że wcześniejszy system z punktu widzenia obowiązujących standardów był już przestarzały. Według resortu edukacji nowy i nowoczesny system ułatwi zarządzanie oświatą, w tym zoptymalizuje wydatki, m.in. subwencja oświatowa będzie kierowana do samorządów w precyzyjnie ustalonej wysokości.

Głosowanie nad pilnym rządowym projektem nowelizacji ustawy o nowym SIO ma odbyć się w piątek.