„Niewolnice”- książka o losie prostytutek

Jest to przeplatana wstrząsającymi świadectwami analiza handlu ludźmi i prostytucji, które są powszechnym procederem, związanym z ubóstwem i migracją. Jest to zjawisko na ogromną skalę, autorki przypominają, że Międzynarodowa Organizacji Pracy szacuje, że ok. 12,3 mln dorosłych i dzieci zmuszonych jest do pracy, w tym prostytucji. W 2002 r. w Europie wpływy z prostytucji szacowano na ok. 60 mln euro, z pornografii 52 mln. W Holandii wpływy z nierządu stanowiły 5 proc. PKB.

Autorki opisują tło społeczne i ekonomiczne zjawiska – wiąże się ono z jednej strony z rosnącym popytem na niewykwalifikowaną siłę roboczą w krajach UE i rzeszami żyjących w nędzy w krajach Południa, którzy gotowi są na wszystko, byle dostać się do wymarzonych krajów bezpieczeństwa i dobrobytu. Wędrówka ta, zwłaszcza dla kobiet, kończy się tragicznie – są zmuszane do prostytucji. Tysiące Nigeryjek, mieszkanek Beninu, ale też krajów postkomunistycznych, Rosji czy Ukrainy, ląduje któregoś dnia na ulicy. Kobiety te traktowane są jak niewolnice - sutenerzy i stręczycielki, określane jako „madame” traktują je jako przedmiot transakcji handlowej, są wyjęte spod prawa, żyją w strachu i poczuciu winy. Sprzedane przez handlarzy ludźmi za 3-4 tys. euro, muszą oddać „madame” 40-50 tysięcy.

S. Eugenia Bonetti, która od 1993 r. pomaga dziewczynom wyjść z prostytucji, zwraca uwagę, że kluczowy jest nie tylko problem dysproporcji między krajami bogatej Północy i ubogiego Południa, ale przede wszystkim – problem klientów. A szacuje się, że tylko we Włoszech 9-10 mln mężczyzn korzysta z usług prostytutek. Mają między 18 i 70 lat, a 70 proc. z nich to mężowie i ojcowie. S. Bonetti uważa, że skala zjawiska wiąże się z konsumpcyjnym podejściem do życia, z hasłem „Użyj i rzuć”.

Prostytucja – uważa zakonnica - nie jest tylko problemem kobiecym, ale męskim. Jej zdaniem, mężczyźni, którzy utracili pozycję panowania nad kobietą, także w dziedzinie seksualnej, odnajdują ją w płatnym seksie, który pozwala na nieskrępowany egoizm i hedonizm. Pieniądze dają im specyficzne poczucie władzy nad uprzedmiotowioną kobietą.

Kolejne rozdziały wskazują na narzędzia prawne, których należy użyć, by pomóc zniewolonym kobietom (s. Bonetti postuluje, by w całej Unii prawodawstwo dotyczące handlu ludźmi i ich przerzutem, było ujednolicone), wskazuje też, jak należy zapobiegać temu tragicznemu zjawisku.

Książka pokazuje też jak ratować dziewczyny. Wynika z niej, że Kościół jest jedną z nielicznych instytucji, która udziela długofalowej i integralnej pomocy byłym prostytutkom, tworzy dla nich i ich dzieci specjalne ośrodki, uczy zawodu, przywraca wiarę we własne siły, a przede wszystkim – ludzką godność. 250 sióstr z 70 zgromadzeń udziela pomocy dziewczynom z ulicy – we Włoszech i innych krajach UE, a także krajów ich pochodzenia, gdyż umożliwia się im powroty do ojczyzny.

Chłodne analizy i fakty w książce przeplatane są dziesiątkami wstrząsających relacji kobiet, które były prostytutkami – Ely, Gloria, Lucy, Irina, Natasza, opowiadają o swoich nadziejach na przyszłość i piekle, które przeszły, gdy znalazły się w wymarzonej Europie.

S. Bonetti opowiada z kolei, jak to się stało, że po 24 latach pracy na misji w Afryce, postanowiła wrócić do Włoch i tam pomagać Afrykankom.

Jest też wstrząsający list bp. Castery Raffaele Nogaro „Do Brata Klienta”, który zadaje dramatyczne pytanie: „Gdzie jest Twoja siostra?” i stwierdza: „Teraz nie możesz uciec przed tym pytaniem, Bracie Kliencie. Ty również jesteś odpowiedzialny za tę nową formę niewolnictwa. To także Twoje nieustanne zachcianki coraz bardziej pobudzają ten międzynarodowy rynek handlu ludźmi, zwłaszcza zaś kobietami i dziećmi. Dlatego nie domagaj się szacunku, nie żądaj bezpieczeństwa, nie wołaj o sprawiedliwość, jeżeli ty swoim osobistym postępowaniem sprzyjasz brudnemu biznesowi zorganizowanej przestępczości, podsycając tę ohydną postać niewolnictwa”.

List kończy się apelem: „Bracie Kliencie, jesteś potrzebny. Potrzebne jest Twoje ludzkie serce, Twoja przemiana życia, aby jednocześnie wyzwolona została nadzieja życia tak wielu naszych sióstr i córek”.

Anna Pozzi, Eugenia Bonetti, Niewolnice, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2012

"Gość Niedzielny" objął książkę patronatem medialnym.