Pasja czy obsesja?

Pasja i wizja uskrzydlają, ale mogą być także śmiertelną pułapką, gdy stają się obsesją. Często najwyższą cenę płacą jednak inni.

Gdy Wernher von Braun miał 20 lat, postanowił wstąpić do niemieckiej armii. Był rok 1932, a nazistowskie Niemcy zbroiły się na potęgę, wydając ogromne pieniądze na nowe technologie. Wernher, owładnięty wizją budowy rakiet i eksploracji kosmosu, uznał, że tylko współpraca z nazistami pozwoli zrealizować mu marzenia. Marzenia, do których zainspirowały go powieści science fiction. Udało mu się, choć cena była bardzo wysoka. Zapłacili ją niewolnicy III Rzeszy, więźniowie obozów koncentracyjnych i tysiące ofiar nalotów rakiet V2 na Londyn i Antwerpię. Von Braunowi to nie przeszkadzało, uznał, że te ofiary to zło konieczne.

W Peenemünde na północy Niemiec, tuż przy dzisiejszej granicy z Polską, jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie punktów na mapie ówczesnego świata, rozwijał projekt rakiety na paliwo płynne, która do historii weszła pod nazwą V2. To była pierwsza rakieta wybudowana przez człowieka, która formalnie znalazła się w kosmosie (przekroczyła tzw. linię Karmana, czyli wysokość 100 km nad powierzchnią Ziemi). Nie po to, by kosmos badać, ale by spadać na zabudowania – głównie – Londynu.

Rakiety V2 produkowali niewolnicy, więźniowie obozów koncentracyjnych. Von Braun nie tylko o tym wiedział, ale i aktywnie o to zabiegał. Powinien odpowiadać za zbrodnie wojenne. Ale za nic nie odpowiedział. Gdy zakończyła się wojna, wraz ze swoimi współpracownikami poddał się Amerykanom. Najpierw pracował dla armii USA nad rakietami balistycznymi, a od początku lat 60. dla NASA. Był głównym architektem rakiety Saturn V, czyli tej, która wyniosła ludzi na Księżyc. Ale to nie Srebrny Glob, tylko Mars był jego prawdziwym celem. Von Braun jest autorem pierwszej kompleksowej koncepcji załogowych lotów na Czerwoną Planetę. Chciał w kierunku Marsa wysłać flotę 10 statków kosmicznych z 70 astronautami na pokładach. Ich lot miał trwać około 440 dni, a pobyt na Marsie – jakieś 400 dni. Sama misja miała mieć miejsce kilkanaście lat po wylądowaniu na Księżycu. Nigdy do niej nie doszło. Po kilku księżycowych misjach rząd USA cofnął pieniądze na dalszą eksplorację Srebrnego Globu, a o zdobywaniu załogowym Marsa w ogóle zapomniał.

Pasja, wizja, obsesja. Von Braun był nazistą, odpowiedzialnym za zbrodnie wojenne i za śmierć tysięcy ludzi. Nigdy za to nie odpowiedział. Pomógł Amerykanom zdobyć dominację w kosmosie, co – pośrednio – wykrwawiło Związek Radziecki. I pośrednio przerwało spiralę zbrojeń po dwóch stronach żelaznej kurtyny. Zbrodniarz i wizjoner, techniczny geniusz, dla którego życie ludzkie niewiele znaczyło. A może nie znaczyło nic.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Tomasz Rożek Tomasz Rożek Doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Założyciel i prezes Fundacji Nauka To Lubię. Autor wielu książek o tematyce popularnonaukowej. Obecnie stały współpracownik „Gościa Niedzielnego”.