Ojciec Święty podkreśla, że potrzeba odzyskać teologię wcieloną w życie ludzi, która „nie rodzi się z abstrakcyjnych idei wymyślonych przy biurku”, ale wyrasta z życia narodów, z symboli kultur, z ukrytych pytań i krzyku, który wznosi się z cierpiącego ciała ubogich. Apeluje o to Franciszek we wstępie do książki bp. Antonia Staglianò, przewodniczącego Papieskiej Akademii Teologicznej pt. „Ripensare il pensiero” (Przemyśleć na nowo myśl).
Papież podkreśla, że badania teologiczne, zwłaszcza akademickie, są często kojarzone z rygorystycznym użyciem rozumu. Jednak każdego dnia doświadczamy tego, że „tajemnica życia jest większa niż jakiekolwiek ćwiczenie rozumu. Życie jest większe, a nasze serce jest otchłanią” –podkreśla Franciszek.
Ojciec Święty zaznacza, że posługiwanie się rozumem może otworzyć drogi poznania tylko wtedy, gdy wynika z modlitwy i ducha kontemplacji tajemnicy Boga, której bogactwa i nauka są niezgłębione (por. Rz 11, 33). „Rozumiemy zatem, że zadanie teologii nie może ograniczać się do uporządkowania idei i pojęć” – wskazuje Franciszek i dodaje, że „nie można redukować wiary do „teorii oderwanej od konkretnej rzeczywistości”.
„Kiedy refleksja teologiczna uległa pokusie racjonalizacji wiary, stała się jałową, bez ciała i bez serca, niezdolną do przekazania, wraz z powodami wiary, dreszczu spotkania z Bogiem” – podkreśla Papież. Jednocześnie zwraca uwagę na to, że myśl chrześcijańska, która kryje w sobie znaczne bogactwa musi zostać przemyślana na nowo w świetle zdobyczy ludzkich, naukowych i kulturowych. Musi też odpowiadać na wyzwania ewangelizacji, które wymagają „teologii wychodzącej”.
„Cieszę się, że mogę zaprezentować tę książkę, która przywołuje wartość teologii ludu, która wychodzi z siebie, aby być w „innych miejscach”: nie tylko w akademii, ale także na ulicy” – napisał Papież we wstępie do książki przewodniczącego Papieskiej Akademii Teologicznej bp. Antonia Staglianò, pt. „Ripensare il pensiero” (Przemyśleć na nowo myśl), wydanej przez Marcianum Press.