Pani jezior

Z Augustowa pędzimy na północny wschód. Przez pół godziny mkniemy przez gęstą, pachnącą sosnową puszczę. Mijamy krętą nitkę Czarnej Hańczy, jeziora, w których kąpią się wypoczywający w Gibach turyści. W końcu trafiamy do Sejn. Miasteczka pogranicza. To tygiel kultur i religii. Po brukowanych uliczkach chodzili Polacy, Niemcy, Żydzi, staroobrzędowcy. Do dziś Litwini stanowią ponad 20 proc. mieszkańców miasta. Nic dziwnego. Do granicy w Ogrodnikach rzut kamieniem. Miejscowa kuchnia kusi blinami, kartaczami, soczewiakami i sękaczem. Mijamy dawną synagogę i jesziwę zaadaptowaną na prężny ośrodek „Pogranicze”, by dotrzeć do potężnego podominikańskiego kościoła. Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, zbudowana w latach 1610–19, do dziś zachwyca turystów. Podziwiają typowy dla baroku przepych. Rzeźby, zdobienia, złocenia, płótna, marmury…

Dlaczego w „Miejscach Świętych” przeczytamy o Sejnach? Przecież cały numer poświęcony jest 240. rocznicy zawiązania konfederacji barskiej i 90. rocznicy odzyskania niepodległości. „Wszystko zaczęło się 10 listopada. – czytamy w głównym tekście numeru. – W dżdżystą niedzielę, we wczesnych godzinach rannych na warszawski dworzec wjechał pociąg, którym przybył do stolicy uwolniony przez Niemców z twierdzy w Magdeburgu Józef Piłsudski. Szef POW w Warszawie Adam Koc na powitanie powiedział jedno zdanie: „W imieniu Polskiej Organizacji Wojskowej witam Obywatela Komendanta w stolicy”.

Dlaczego w tym niepodległościowym numerze opisano Sejny? Bo w czasie, gdy w 1918 roku wielu Polaków cieszyło się z odzyskania niepodległości, na Suwalszczyźnie wciąż wrzało. Trwały krwawe walki z Litwinami, a ziemia przechodziła z rąk do rąk. Dziś i Litwini, i Polacy zgodnie padają na kolana przed słynącą cudami lipową figurką. Pochodzi z XV wieku. Przedstawia Maryję z Dzieciątkiem. To typ Madonny szafkowej, jedna z pięciu zachowanych w Europie. Podobne ujrzymy m.in. w Paryżu i Norymberdze. Figurę koronował w 1973 roku Paweł VI, a kościół podniesiono do godności bazyliki mniejszej. Po rozłożeniu figury ujrzymy siedzącego na tronie Boga Ojca, który w ramionach trzyma rozpiętego na krzyżu Jezusa. Nad nimi unosi się gołębica – symbol Ducha Świętego. A wszystko we wnętrzu Maryi!

– Pokój tej ziemi – zdaje się szeptać figurka. Jej głos echo niesie po zasnutych mgłami jeziorach Gaładuś, Berżnik czy Hołny.