Patronki normalnych

Św. Agata należy do czterech dziewic męczennic Kościoła z pierwszych wieków, których liturgiczne wspomnienia przypadają na miesiące jesienno-zimowe. Prócz Agaty to: Cecylia (22 XI), Łucja (13 XII) i Agnieszka (21 I). Imiona czterech dziewcząt pojawiają się w kanonie rzymskim, czyli I Modlitwie Eucharystycznej. Przekazane przez tradycję ich życiorysy mają bardzo podobny schemat. Wszystkie cztery są piękne, młode i dobrze urodzone. Wszystkie ulegają w młodości fascynacji Chrystusem. Z miłości do Niego ślubują dziewictwo. Ten ślub wywołuje wściekłość otoczenia, nieraz najbliższej rodziny lub niedoszłych amantów. Ich czystość zostaje poddana jakiejś próbie zniesławienia. Wszystkie giną ostatecznie męczeńską śmiercią zadaną w okrutny sposób.

Życie św. Agaty nie odbiega od tego schematu. Pochodziła z Katanii, miasta na Sycylii, położonego u stóp wulkanu Etna. Urodziła się około 235 roku w zamożnej rodzinie. Kiedy złożyła ślub dziewictwa, konsul Kwicjan, który próbował ją zdobyć dla siebie, oddał ją „pod opiekę” prostytutki imieniem Afrodyssa. Agata nawet w domu publicznym ustrzegła swojej niewinności. Wyszukane tortury, którym poddano dzielną Sycylijkę, polegały na obcięciu piersi i rzuceniu jej na rozpalone węgle. Zaraz po męczeńskiej śmierci chrześcijanie otoczyli grób Agaty wielką czcią. Rok później wybuchła Etna. Katanii groziło zalanie lawą. Mieszkańcy modlili się o ocalenie miasta od zagłady, wzywając wstawiennictwa św. Agaty. Dla powstrzymania niebezpieczeństwa posłużyli się wtedy jej welonem. Miasto zostało uratowane. Mieszkańcy Katanii do dziś żywią wielką cześć dla swojej patronki.

Dają temu wyraz podczas jej dorocznego święta. Obchody ku czci św. Agaty porównywalne są tylko z procesjami podczas Wielkiego Tygodnia w Sewilli. Tego dnia blisko milion ludzi (mieszkańców i gości) podąża ulicami miasta w barwnym korowodzie za srebrną statuą św. Agaty. Wiara, tradycja, folklor łączą się w żywiołowym święcie. Święta Agata czczona jest jako orędowniczka w niebezpieczeństwie pożaru i patronka ludwisarzy. W Polsce pojawił się zwyczaj święcenia w jej wspomnienie chleba, soli i wody, które mają chronić dom przed ogniem. Za swoją patronkę obrały ją także kobiety dotknięte nowotworem piersi.