Zmiany w Moskwie

Dyskutowano o tym w ubiegłym tygodniu w Moskwie. Debata odbywała się w Akademii Służby Państwowej, która podlega Administracji Prezydenta Rosji. Brali w niej udział naukowcy z różnych ośrodków naukowych, ale także oficjalni przedstawiciele Patriarchatu Moskiewskiego oraz grupa ekspertów z Polski, zaproszonych przez Ambasadę RP, pod przewodnictwem prof. Adama Daniela Rotfelda, który pobyty w stolicy Rosji wykorzystał do rozmów z przedstawicielami rosyjskiej Cerkwi na temat jej udziału w procesie pojednania między naszymi narodami.

Nowy wymiar dialogu
Profesor Rotfeld, współprzewodniczący polsko-rosyjskiej grupy ds. trudnych, nie tylko uczestniczył w konferencji, ale także odbył rozmowę z abp. Hilarionem, stojącym na czele Wydziału Zagranicznego Patriarchatu Moskiewskiego, a więc osobą bardzo wpływową. Niewątpliwie ideą tego spotkania było nadanie dialogowi polsko-rosyjskiemu w sprawie bolesnych rozliczeń historycznych nowego wymiaru, religijnego i moralnego. Być może dopiero na gruncie chrześcijańskiej nauki o wyznaniu win i przebaczeniu możliwe będzie wypowiedzenie całej prawdy między innymi w sprawie zbrodni katyńskiej, ale także innych okrutnych doświadczeń XX wieku z udziałem totalitarnego sowieckiego państwa. Oczywiście Rosjanie mają w tej sprawie własne oceny oraz patrzą na podnoszone przez Polaków kwestie z własnej perspektywy, ogromnego cierpienia milionów ludzi, i nie chcą, aby to straszne doświadczenie także zostało zapomniane.

O tym mówił na konferencji ks. Georgij Riabych, zastępca abp. Hilariona, wskazując na wspólne doświadczenie Polaków i Rosjan jako ofiar totalitarnego systemu. W głosach rosyjskich dyskutantów słychać było nutę, że oba Kościoły powinny zwłaszcza w okresie kryzysu blisko ze sobą współpracować, gdyż w podobny sposób oceniają problemy współczesnego świata. Zdaniem Michaiła Remizowa z Instytutu Strategii Narodowej Rosji, na świecie toczy się wojna kulturowa wokół takich kwestii, jak prawa mniejszości, bioetyka, aborcja, eutanazja czy status rodziny, w której chrześcijanie powinni być razem. W tym kontekście często powoływano się na przemyślenia i oceny Benedykta XVI. Papież jest w Rosji nie tylko znany, ale i ceniony. To może ułatwić dialog, a poprawa relacji katolicko-prawosławnych powinna także pozytywnie skutkować na rzecz pojednania polsko- rosyjskiego.