Fakty i mity
Przyczyny chorób nowotworowych są czasem trudne do ustalenia. Dlatego często pojawiają się legendy o rakotwórczym działaniu np. szypułek pomidorów lub sacharyny (dawniej) albo konserwantów czy telefonów komórkowych (dziś). Dużo się też mówi o substancjach „antyrakowych”, takich jak selen, wapń, witaminy. Co z tego zostało potwierdzone przez naukowców?
Papierosy
Palisz? To jakbyś rzucał monetę. Orzeł czy reszka? Uczeni obliczają, że spośród nałogowych palaczy (również tych palących tylko kilka papierosów dziennie), którzy zaczęli palić w młodości, połowa umrze na raka. Połowa tej połowy, czyli jedna czwarta wszystkich palaczy, umrze pomiędzy 35. a 65. rokiem życia. Trzeba też pamiętać, że spośród drugiej połowy wielu nie zdąży dostać raka tylko dlatego, że umrze wcześniej na inne choroby. Groźne są nie tylko papierosy. Cygara i fajka również zawierają substancje rakotwórcze. Palenie powoduje nie tylko raka płuc (90 procent przypadków), ale także wiele innych nowotworów. Bardzo niebezpieczne jest palenie połączone z częstym piciem alkoholu. Alkohol potęguje działanie związków rakotwórczych zawartych w papierosach. Palenie i picie jest odpowiedzialne za większość przypadków raka krtani, trzustki, przełyku, wątroby, żołądka. Równie szkodliwe jak palenie jest tzw. palenie bierne. Niepalący członek rodziny palacza jest tak samo jak on narażony na raka!
Odżywianie się
Badania nie potwierdzają ani rakotwórczego działania sacharyny czy konserwantów ani przeciwrakowego działania selenu, wapnia czy witamin. Związek między odżywianiem się a nowotworami jest jednak bardzo wyraźny, choć często pośredni. Na przykład otyłość sprzyja rakom jelita grubego i okrężnicy, a dieta uboga w witaminy może skończyć się chorobami żołądka lub jelit, z których kiedyś może rozwinąć się rak. Lekarze zalecają więc zdrową dietę: dużo warzyw i owoców, mało tłuszczów zwierzęcych.
Środowisko
Nie potwierdzono bezpośredniego związku między mieszkaniem w przemysłowym mieście a nowotworami. Na pewno taki związek występuje natomiast u osób pracujących w zakładach, w których mają do czynienia np. z azbestem lub radonem. Niebezpieczne są także niektóre rodzaje grzybów i pleśni w zawilgoconych mieszkaniach. Potwierdzono związek między opalaniem się a nowotworami skóry. Należy stosować filtry i ograniczyć przebywanie na słońcu. Narażone są zwłaszcza osoby o jasnej karnacji. Nie potwierdzono z kolei związku między telefonami komórkowymi a nowotworami mózgu.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
W subskrypcji otrzymujesz
- Nieograniczony dostęp do:
- wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
- wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
- wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
- wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
- wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
- brak reklam na stronach;
- Niespodzianki od redakcji.
