Hokmah i iszsza – hebrajskie słowa, znaczące „mądrość” i „kobieta”, stanowią klucz do zrozumienia biblijnego przesłania, które poematem o dzielnej niewieście kończy Księgę Przysłów.
Hokmah, niczym kobieta, w początkowej części Księgi Przysłów buduje swój dom. Iszsza, będąc uosobieniem mądrości i dbając o ów dom, jest dzielna, a jej wyższość przewyższa perły. Jeśli ktoś twierdzi, że Stary Testament deprecjonuje kobietę, znaczy, że niewiele albo zgoła nic nie zrozumiał z przesłania Bożego objawienia. Poemat o dzielnej niewieście kończy starotestamentalną Księgę Przysłów. Biblijny autor nadał mu bardzo kunsztowną, a obcą naszej literaturze formę akrostychu. Polega on na tym, że każdy z wersów otwiera słowo rozpoczynające się od kolejnej litery alfabetu. W ten sposób powstaje utwór, którego przesłaniem jest myśl o całości, a przy tym doskonałości i pełni. Wielu biblijnych komentatorów twierdzi, że poemat o dzielnej niewieście w okresie po niewoli babilońskiej, czyli w VI w. przed Chr., gdy powstał, był podręcznikiem dla dziewcząt, które wchodziły w dorosłość. Matki przekazywały swym córkom ideał doskonałej, mądrej i dzielnej kobiety, a dziewczęta – znając alfabet – starały się nie uronić niczego z pouczeń i zabrać to wszystko ze sobą w dorosłość, w której po zamążpójściu przyjdzie im prowadzić dom. Do ich zadań będzie należała troska o dom, w którym będą starały się „o len i wełnę” i w którym „będą wyciągać ręce po kądziel i chwytać wrzeciono”. Ten dom będzie nie tylko zamkniętą twierdzą, ale miejscem, gdzie będą one otwierać dłoń ubogiemu i wyciągać swe ręce do nędzarza. Hokmah – mądrość to rzeczownik rodzaju żeńskiego, a ten w swej gramatycznej formie przywołuje najpierw kobietę, opiekunkę rodzinnego gniazda. Hokmah jest cnotą, która w doczesności najbardziej zbliża do Boga. Jak do Niego dojść? Biblijny mędrzec podpowiada: podjąć obowiązki swego stanu i przyjąć postawę bojaźni Bożej. Ona w biblijnym pouczeniu nie jest jakąś lękliwością czy wycofaniem, ale otwartym na Bożą wszechmoc „początkiem mądrości”.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
ks. Zbigniew Niemirski