Sprawy bioetyczne, w tym krytyczna ocena projektu ustawy o in vitro, zapowiedź utworzenia centrów ochrony dziecka pokrzywdzonego na skutek przestępstw pedofilii, kwestie prawne dotyczące aktów apostazji oraz przesłanie na 75. rocznicę wybuchu II wojny – to główne punkty obrad Rady Biskupów Diecezjalnych, które odbyły się w poniedziałek 25 sierpnia na Jasnej Górze.
W obradach wzięło udział 44 biskupów diecezjalnych oraz bp Artur Miziński, nowy sekretarz generalny Konferencji Episkopatu.
Powstaną kościelne centra ochrony dziecka
Biskupi diecezjalni zadeklarowali, że Kościół w Polsce utworzy wkrótce cztery, a być może nawet pięć regionalnych centrów ochrony dziecka pokrzywdzonego na skutek przestępstw pedofilii ze strony duchownych. Ich celem będzie udzielanie wparcia i odpowiedniej specjalistycznej informacji (medycznej, psychologicznej i prawnej) ofiarom przestępstw seksualnych, których sprawcami byli duchowni. Zagadnienie nadużyć seksualnych wobec nieletnich w Kościele było jednym z tematów tego spotkania. Podsumowano na nim poświęconą temu problemowi międzynarodową konferencję, która w czerwcu odbyła się w Krakowie. Po raz pierwszy w Polsce została wówczas odprawiona liturgia pokutna za grzechy pedofilii w Kościele.
Zadaniem centrów - wyjaśniał abp Gądecki - ma być odpowiadanie na potrzeby poszkodowanych osób nieletnich, ofiar przemocy seksualnej. Dodał, że działałyby one na zasadzie kontaktu międzyosobowego, skupiając wybitnych i doświadczonych specjalistów. „Do centrów będzie mógł zgłosić się każdy, kto jest ofiarą, i tam otrzyma najpierw odpowiednią informację i pomoc w zakresie jego statusu prawnego, dalszego postępowania, leczenia i odpowiedniej terapii” - podkreślił przewodniczący Episkopatu.
Sekretarz generalny KEP bp Artur Miziński podkreślił, że potrzeba zorganizowania takich ośrodków wynika także z faktu, że na terenie Polski działa już silnie organizacja „Nie lękajcie się!”, negatywnie ideologicznie nastawiona do Kościoła. Nastawia się ona znacznie bardziej na uzyskiwanie odszkodowań od Kościoła za pomocą procesów sądowych, niż na pomoc ofiarom. „Natomiast inicjatywa Konferencji Episkopatu idzie w tym kierunku, aby ofiara była zawsze na pierwszym miejscu” – podkreślił.
Kwestie bioetyczne
Zespół KEP ds. Bioetycznych przygotował wstępny projekt dokumentu nt. statusu embrionu ludzkiego oraz dotyczący eksperymentów na ludzkich embrionach. Abp Henryk Hoser zaprezentował przede wszystkim analizę dwóch spojrzeń bioetycznych, katolickiego i laicko-liberalnego. Podkreślił, że bioetyka katolicka jest bardzo szczegółowo i precyzyjnie opracowana oraz jest oparta na faktach naukowych. Ma ona też „dobre umocowanie filozoficzne, etyczne i teologiczne”. Uznaje człowieczeństwo ludzkiego bytu od momentu poczęcia. Dlatego domaga się jego ochrony jako jednego z podstawowych praw człowieka. Niezmienna jest zatem w zastosowaniu do różnych technologii medycyny i biotechnologii.
Z drugiej strony istnieje bioetyka w ujęciu laicko-liberalnym, która - zdaniem abp. Hosera - bazuje na niejasnych, niedopracowanych pojęciach i kryteriach, jest bardzo zmienna, zawiera bardzo dużo różnych punktów widzenia. Jej podstawowym problemem jest trudność w ustaleniu statusu i człowieczeństwa ludzkiego embrionu.
Arcybiskup Stanisław Gądecki nawiązując do wypowiedzi abp. Hosera, podkreślił, że czas, w którym żyjemy, zdaje się przynosić ogólne zamieszanie, „szczególnie jeśli chodzi o wizję człowieka i antropologię, a chrześcijańska wizja człowieka radykalnie zderza się w tym przedmiocie z wizją niechrześcijańską”. Wyjaśnił, że „wizja pro life i pro choice są nie do pogodzenia”. Po jednej stronie są ci, którzy stoją w obronie życia, a po drugiej „zwolennicy wyboru” stawiający na pierwszym miejscu „prawo do wyboru”, także jeśli chodzi o życie człowieka w okresie embrionalnym oraz dziecka nienarodzonego.
Odpowiadając na pytanie, kiedy Kościół stanie się bardziej postępowy w kwestii in vitro, abp Gądecki wyjaśnił, że „Kościół jest postępowy, kiedy jest wierny Ewangelii, a nie jest postępowy, kiedy od Ewangelii odchodzi”.
Wyjaśnił, że procedura in vitro jest nie do pogodzenia z katolicką wizją, także z tego powodu, że ta ostatnia wiąże początki życia ludzkiego z miłością małżonków, a nie tylko z jej technicznymi aspektami. Dodał, że „człowiek nigdy nie może być przedmiotem manipulacji ani produkcji mającej znamiona produkcji zwierzęcej”.
W ramach tematyki bioetycznej abp Henryk Hoser przedstawił negatywną ocenę projektu ustawy o leczeniu niepłodności, zaproponowanego w lipcu br. przez ministerstwo zdrowia. Jego zdaniem projekt ministerialny jest najgorszym z projektów ustawy bioetycznej, jakie zostały do tej pory przygotowane. Wyjaśnił, że Ministerstwo Zdrowia ogranicza się tylko do regulacji zasad stosowania technologii in vitro. Czyni to na dodatek w sposób skrajnie liberalny, nie stosując jakiejkolwiek ochrony życia ludzkiego na etapie embrionalnym.
Prawna strona aktów w sprawie aktów apostazji
Wśród omawianych dziś przez biskupów diecezjalnych zagadnień znalazły się również kwestie prawne dotyczące aktu apostazji. Jak poinformował prymas Polski abp Wojciech Polak, obecnie toczy się 29 postępowań sądowych przeciwko parafiom, gdzie osoby skarżące domagają się wpisania do ksiąg parafialnych aktu swojego wystąpienia z Kościoła, mimo że nie wypełniły one obowiązujących kościelnych procedur w tym zakresie.
O fakcie aktu apostazji osoby te zawiadamiają listem bądź mejlem czy faksem. Nie czynią tego natomiast osobiście, zgodnie z procedurą przewidzianą i ogłoszoną przez Kościół. W ich świetle zainteresowany wystąpieniem winien poinformować proboszcza o chęci dokonania apostazji. Następnie w towarzystwie dwóch świadków i w obecności proboszcza podpisuje się akt apostazji.
- W ubiegłym tygodniu wydany został pierwszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego dotyczący nakazu, jaki Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wydawał proboszczom w celu wpisywania aktów apostazji z pominięciem kościelnej praktyki, specjalnej instrukcji, która o tym mówi - przypomniał abp Polak. Podkreślił, że ten wyrok jest przychylny dla Kościoła i mówi o tym, że prawo kościelne należy respektować. Dodał, że choć takich spraw nie jest ilościowo dużo, to jednak pojawiają się w różnych miejscach w Polsce, dlatego „proboszczowie muszą o tym wiedzieć”. Muszą też być świadomi procedury odwoławczej, w przypadku gdyby sąd pierwszej instancji wydał wyrok niekorzystny dla Kościoła.
Przesłanie na 75. rocznicę wybuchu II wojny światowej
Biskupi diecezjalni opracowali przesłanie z okazji 75. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Zostanie ono ogłoszone 31 sierpnia. W tym dniu w Gliwicach odbędzie się także wspólna rocznicowa modlitwa, którą poprowadzą przewodniczący Episkopatów Polski i Niemiec: abp Stanisław Gądecki i kard. Reinhard Marx.