Od poniedziałku w całej Polsce rodziny z minimum trójką dzieci mogą składać wnioski o przyznanie Karty Dużej Rodziny, uprawniającej do zniżek w komunikacji publicznej, dostępie do usług czy wstępie na wydarzenia kulturalne.
Karta była od lat jednym z postulatów środowiska rodzin wielodzietnych, które domagały się wprowadzenia realnej polityki rodzinnej w naszym kraju. Pierwsze karty będą wydawane 1 lipca.
- Dzisiejszy dzień jest dla nas świętem, to ważny gest dostrzeżenia trudu rodzin, choć nie wyczerpuje tego, co jeszcze należy zrobić – powiedziała KAI Joanna Krupska, prezes Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus”. – Od momentu powstania w 2007 r. jednym z naszych pierwszych postulatów było wprowadzenie ogólnopolskiej Karty Dużych Rodzin. W zeszłym roku taka obietnica padła. Wiele osób mówiło, że to tylko słowa, ale karta została wprowadzona i zaczyna funkcjonować” – powiedziała Joanna Krupska.
Uroczyste podpisanie pierwszych Kart nastąpiło w poniedziałek w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Jest to jedno z miejsc, w których przypisane do Karty zniżki będą obowiązywały.
Z Karty mogą korzystać członkowie rodziny wielodzietnej, czyli rodzice z co najmniej trojgiem dzieci, które są na ich utrzymaniu do ukończenia 18. roku życia lub do 25. roku życia, jeśli dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej, lub też bez ograniczeń wiekowych - w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wnioski o wydanie Karty można składać od 16 czerwca, ale wciąż nie wiadomo, jakie konkretnie zniżki przysługują właścicielom Kart. Resort pracy deklaruje, że wkrótce na stronie rodzina.gov.pl opublikuje aktualizowaną na bieżąco listę miejsc, w których przysługują ulgi. Na razie wiadomo tylko ogólnie, że będą to zniżki oferowane zarówno przez instytucje państwowe, jak i firmy prywatne.
Według informacji MPiPS, chodzi m.in. o tańsze bilety na wydarzenia kulturalne, wystawy, muzea, przejazdy komunikacją publiczną, a nawet całe wakacje. Resort dodaje, że w programie zniżkowym uczestniczy już 46 instytucji i firm z całej Polski, które rodzinom oferują nawet 40% ulgi.
Jest to m.in. stołeczne Centrum Nauki Kopernik, Muzeum Narodowe w Gdańsku i w Krakowie, Zamek Królewski w Warszawie, PKP Intercity, Przewozy Regionalne czy sieć supermarketów Alma.
- Karta zostawia w kieszeniach rodziców trochę więcej pieniędzy, choć nie jest to oczywiście diametralna zmiana ich sytuacji, ale jest to jakieś finansowe udogodnienie. Poza tym, jest ważnym gestem dostrzeżenia trudu rodzin wielodzietnych, istnienia tej grupy, która do tej pory była białą plamą. W tej chwili ta grupa dostaje narzędzie do identyfikacji dużej rodziny, do którego mogą się też podłączać różni partnerzy prywatni – zauważa Joanna Krupska.
Jej zdaniem, ogólnopolska Karta może być „kulą, która tocząc się, będzie zwiększała swoją energię i zakres oddziaływania” i z pewnością będą się do niej przyłączać nowe podmioty. - Mamy nadzieję, że Karta, która dzisiaj startuje z takim zestawem partnerów, będzie rosła. Ostatecznie okaże się, na ile karta jest realnym ułatwieniem dla rodzin – dodała prezes ZDR „Trzy Plus”.
Zdaniem Joanny Krupskiej, wprowadzenie Karty nie zmienia faktu, że jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia w polityce rodzinnej w naszym kraju. Wprowadzenie Karty to tylko jeden z postulatów na rzecz prowadzenia polityki, która powinna opierać się m.in. na korzystnych dla rodzin rozwiązań w polityce podatkowej (np. utrzymanie wspólnego opodatkowania małżonków bez względu na liczbę posiadanych dzieci, stosowanie tzw. podatku ujemnego w przypadku rodzin niezamożnych, które z racji niskich dochodów nie mogą odpisać sobie pełnej ulgi na dzieci).
Chodziłoby też o zwiększenie dostępności opieki przedszkolnej i żłobkowej poprzez wprowadzenie „bonów opiekuńczo – wychowawczych”, tak aby dać rodzicom możliwość wyboru stosownie do własnej koncepcji wychowania oraz ich sytuacji życiowej.
Kolejnym postulatem jest wprowadzenie możliwości korzystania z przywilejów macierzyńskich matkom, które przed urodzeniem dziecka nie pracowały etatowo, a także jak najszybsze uwzględnienie w systemie emerytalnym nakładu pracy kobiet, które wychowując dzieci, czasowo zmniejszają swoją aktywność zawodową.
Innym postulatem jest także urealnienie progów dochodowych uprawniających do zasiłków rodzinnych oraz samych zasiłków dla rodzin w trudnej sytuacji materialnej do kwoty minimum socjalnego. Zdaniem ZDR "Trzy Plus" konieczne jest ponadto realne wsparcie finansowe dla rodzin wychowujących dzieci, czyli program tanich i dostępnych mieszkań na wynajem.
„Karta nie wyczerpuje tego, co należy zrobić w polityce rodzinnej, ale dzisiaj cieszmy się. Dobrze, byśmy potrafili cieszyć się z tych kroków, które faktycznie zostały zrobione, bo są to kroki w dobrym kierunku” – uważa Joanna Krupska.
Wnioski o wydanie Karty można składać w urzędzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wielodzietnej. Należy wypełnić wniosek, wpisując m.in. numery PESEL wszystkich osób, dla których wnioskowana jest Karta oraz ich dane osobowe. Przy składaniu wniosku trzeba mieć ze sobą akty urodzenia dzieci i dowody osobiste rodziców. Dla dzieci powyżej 18. roku życia potrzebne będzie potwierdzenie, że się uczą z przewidywanym czasem zakończenia nauki. Rodzicowi z rodziny wielodzietnej Karta będzie wydawana na czas nieokreślony. Oznacza to, że nie straci on swych uprawnień, gdy dzieci dorosną.
Według zapewnień MPiPS, zniżki z tytułu posiadania ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny nie anulują ulg, które przysługują z racji posiadania lokalnej Karty Dużej Rodziny. Karta ogólnopolski ma być uzupełnieniem Karty lokalnej.
Lokalne karty działają od 2009 r. Pierwsze wprowadzone zostały w Grodzisku Mazowieckim, Wrocławiu i Sandomierzu i cieszą się tam ogromnym zainteresowaniem. Karty posiada już 200 gmin.
Miejsca, w których przysługują zniżki, oznaczone mają być specjalnym znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”. Aby skorzystać ze zniżki, należy w punkcie zakupu biletu wstępu okazać kartę. Z karty każdy jej posiadacz może korzystać w dowolnym czasie, czyli w tym celu nie trzeba być całą rodziną w jednym miejscu.
Karta Dużej Rodziny posiada jeden, ogólnopolski wzór. Ma wymiary 54x85,6 mm (takie, jak np. karta płatnicza lub kredytowa). Karta jest spersonalizowana - znajduje się na niej imię i nazwisko oraz numer PESEL jej posiadacza. Dodatkowo podana jest data ważności karty, jej numer, skrót „KDR” pisany alfabetem Braille’a oraz elementy zabezpieczające przez jej podrobieniem.
Ogólnopolskie Karty Dużej Rodziny będą imienne, ale bez zdjęć. Będzie można je otrzymać ok. 2-3 tygodni od chwili złożenia wniosku. Pierwsze karty będą wydawane 1 lipca.