Finansowanie Kościołów w Europie
W całej Europie istnieją ogólne możliwości finansowania ze środków publicznych działalności religijnej, tak samo jak finansuje się wszelką działalność na rzecz społeczeństwa, która przyczynia się do pomnażania dobra publicznego.
3.6. Hiszpania
a. Hiszpania ma system finansowania Kościoła oparty na podatku.
W XIX wieku przyznane wcześniej uprawnienia Kościoła do pobierania podatków zniesiono, a znaczne posiadłości kościelne przejęto na rzecz państwa, które zaczęło finansować działalność Kościoła i płacić duchownym. System ten został ostatecznie zniesiony ustawą w 1988 roku.
b. Kościół katolicki to jedyna wspólnota wyznaniowa, która otrzymuje bezpośrednie finansowanie od państwa. Podatnicy podatku dochodowego mogą przeznaczyć 0,7% należnego podatku bezpośrednio na Kościół. Łączna kwota do zapłaty się nie zmienia, podatnik bowiem przeznacza tę część podatku na Kościół, na cele społeczne lub bezpośrednio do Skarbu Państwa. Inne wspólnoty wyznaniowe nie uczestniczą w tym systemie. Można przekazać 0,7% na Kościół katolicki i kolejne 0,7% na cele społeczne.
Wspólnoty wyznaniowe, które zawarły porozumienie z państwem, są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych na takich samych zasadach jak organizacje non profit, pod warunkiem jednak, że ich dochód jest przeznaczony na cele związane ze wspólnotą. Takie porozumienia zostały zawarte z Kościołem katolickim, Federacją Ewangelicką (która jest związkiem kilku Kościołów protestanckich, anglikańskiego i prawosławnych), wspólnotą żydowską i wspólnotą muzułmańską. Ich świątynie (kościoły, synagogi) nie podlegają podatkowi od nieruchomości. Niektóre rodzaje działalności o wyraźnie religijnym charakterze są zwolnione z opodatkowania, na przykład określone publikacje czy nabywanie przedmiotów służących sprawowaniu kultu religijnego.
Państwowa Fundacja na rzecz Pluralizmu i Współistnienia zapewnia publiczne wsparcie finansowe federacjom protestanckim, żydowskim i muzułmańskim. Jej celem jest współfinansowanie programów i projektów kulturalnych, edukacyjnych i służących integracji społecznej. Instytucja ta nie finansuje nabożeństw, stara się raczej wspomagać wspólnoty wyznaniowe w ich działaniach związanych z rozwojem oświaty i kultury oraz w pracy na rzecz społeczeństwa. Fundacja może także finansować działania propagujące wolność religijną i integrację proponowane przez dowolną grupę, w tym o charakterze religijnym, niewchodzącą w skład żadnej federacji.
We wszystkich placówkach oświatowych finansowanych ze środków publicznych jest oferowana nauka religii rzymskokatolickiej, której nauczyciele są wynagradzani przez państwo. Podobny system został stworzony dla nauczycieli islamu, choć są oni opłacani przez państwo tylko wtedy, gdy jest więcej niż dziesięciu uczniów muzułmańskich. Nauczyciele religii protestanckich nie są opłacani przez państwo.
c. Nie prowadzi się istotnej debaty publicznej na temat systemu finansowania religii.
