Wielki Czwartek w Kościołach wschodnich
Wierni Kościołów obrządków wschodnich obchodzą 2 maja uroczystość Wielkiego Czwartku. W tym roku Wielkanoc wypada w Cerkwi i w innych obrządkach wschodnich 5 maja, czyli pięć tygodni po świętach u katolików. Największe w kraju skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim.
Dziś Kościoły Wschodnie przeżywają Wielki Czwartek, rozpoczynający Święte Triduum Paschalne. Tego dnia wspomina się ustanowienie sakramentu Eucharystii i kapłaństwa. Abp Jan Martyniak, zwierzchnik grekokatolików w Polsce podkreśla w rozmowie z KAI, że najważniejszym obowiązkiem księży jest modlitwa.
- Kapłan musi mieć dobry kontakt z Bogiem, żeby mieć dobry kontakt z ludźmi. Bo inaczej będzie kolegą, rzemieślnikiem albo urzędnikiem, ale nigdy nie będzie dobrym duszpasterzem – mówi abp Martyniak.
Przed południem w archikatedrze przemyskiej obrządku bizantyjsko-ukraińskiego odprawiona została Liturgia św. Bazylego pod przewodnictwem abp. Martyniaka. Wieczorem w cerkwiach odprawiana jest Jutrznia Męki Pańskiej, w czasie której śpiewa się dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących mękę Chrystusa.
W tym roku Kościoły wschodnie, posługujące się kalendarzem juliańskim, Wielkanoc obchodzą 5 maja. Różnica wynika nie tylko z odrębnego kalendarza, ale z warunku, że Święta Zmartwychwstania muszą przypadać po żydowskim święcie Paschy. Dlatego rozbieżność sięga nawet (tak jak w tym roku) 5 tygodni.
Jutro rano w cerkwiach odprawiane będą uroczyste Liturgie Godzin zwane Godzinami Królewskimi, a po południu Nieszpory (weczirnie), na których wynosi się płaszczenicę - rodzaj ikony z wizerunkiem ciała Jezusa po Jego śmierci, owiniętego w płótno. W Wielką Sobotę natomiast odprawia się nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego, podczas której odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie.
Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną też Wielkim Dniem. O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną. Poprzedza ją procesja z Ewangelią i ikoną Chrystusa. Celebransi wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan trzy razy stuka krzyżem do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do środka.
W Polsce Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.
