Rosja chce budowy gazociągu Jamał-Europa II

"Do doniesień medialnych na temat drugiej nitki gazociągu jamalskiego podchodzę z dużą ostrożnością, ponieważ zgoda lub jej brak na realizację takiego projektu powinna być uzależniona od ceny przesyłanego surowca oraz dostawców. Kluczowe znaczenie ma tu także akceptacja przedsiębiorców z UE, potencjalnych odbiorców gazu rosyjskiego, na dalsze zwiększenie importu z jednego źródła" - powiedział cytowany w komunikacie resortu skarbu minister Budzanowski.

W środę rosyjska agencja ITAR-TASS podała, że prezydent Rosji Władimir Putin zlecił koncernowi Gazprom powrócić do projektu budowy drugiej nitki gazociągu Jamał-Europa z myślą o dostawach dla Polski, Słowacji i Węgier. Putin spotkał się w środę z szefem Gazpromu Aleksiejem Millerem.

"Decyzję o budowie gazociągu przesyłowego podejmie suwerennie polski rząd i polski operator gazociągów przesyłowych. Ponadto dziedzictwo gazociągu jamalskiego daje dowód na to, że mieszane struktury własnościowe zarządzające gazociągami tranzytowymi nie są efektywne" - uważa minister skarbu. Mikołaj Budzanowski podkreślił, że opierając się właśnie na tym doświadczeniu "projekt budowy nowego gazociągu może być realizowany tylko przez inwestora, którego właścicielem jest państwo polskie, będące krajem tranzytowym".

Eksperci, z którymi w środę rozmawiała PAP również z dużą ostrożnością podchodzą do propozycji powrotu do budowy Jamał-Europa II.

Janusz Steinhoff, były wicepremier, minister gospodarki w rządzie Jerzego Buzka, uważa, że informacja przekazana przez rosyjską agencję ITAR-TASS nt. budowy Jamału II jest niejasna. "Agencja podaje, że budowa gazociągu miałaby zwiększyć niezawodność zaopatrzenia w gaz Polski, Słowacji, Węgier. Ja tego za bardzo nie rozumiem zwłaszcza, że Słowacja i Węgry zaopatrywane są przez inny (niż Polska - PAP) gazociąg" - powiedział Steinhoff.

Podkreślił, że Polska jest otwarta na projekty tranzytowe, ale one muszą się mieścić także w realiach prawnych UE.

"Polska jest współwłaścicielem pierwszej nitki. Mamy tam po 48 proc., Rosja i Polska. Jeżeli ten gazociąg (Jamał II - PAP) miałby być budowany przez EuRoPol Gaz, czyli firmę polsko-rosyjską i ona byłby właścicielem, a operatorem byłby Gaz-System, przebieg tej nitki odpowiadałby naszym interesom ekonomicznym i inwestycja byłaby racjonalna ekonomicznie, to nie widzę przeciwwskazań do poparcia tego projektu" - ocenił Steinhoff.

Ekspert rynku paliw i gazu Andrzej Szczęśniak ocenił, że zapowiedź powrotu do budowy gazociągu "jest politycznie przyjemnym gestem w naszą stronę". "Rosja zbiera punkty pokazując, że jest gotowa do współpracy, ale prawdopodobnie nikt nie podejmie tej współpracy, ani Polacy, ani Rosjanie" - powiedział.

Szczęśniak dodał, że gazociąg Jamał II jest obecnie niepotrzebny. "W sensie faktycznym, biznesowym, ekonomicznym i realnym ten projekt dzisiaj nie ma prawa bytu. Obecnie nie ma także podstaw do zwiększania mocy przesyłowych, skoro nie są one do końca wykorzystywane. Europa coraz mniej importuje gazu, a Rosja jest także coraz bardziej zwrócona w kierunku Azji. Trzeba także pamiętać, że Polska chce uniezależnić się od rosyjskiego gazu i zdywersyfikować źródła jego pochodzenia" - dodał ekspert.

Magistralę Jamał-Europa oddano do użytku w 1999 roku. Liczy 2 tys. km i przebiega przez terytorium Rosji, Białorusi, Polski oraz Niemiec. Jest obliczona na tłoczenie 33 mld metrów sześc. gazu rocznie.

Druga nitka jamalskiej rury miała być ułożona do końca 2001 r., a potem do 2010 r., jednak ze względu na zaangażowanie Rosji w budowę Nord Stream, nie zaczęto jej nawet projektować. Gazprom uzależnia tę inwestycję od wzrostu zapotrzebowania na gaz w Europie Środkowej i Północnej, przede wszystkim w Polsce.