Prokuratury wojskowe - jak to rozwiązali inni

W Niemczech nie istnieje odrębna prokuratura wojskowa. W Federalnym Sądzie Administracyjnym w Lipsku istnieje jedynie wydział ds. służby wojskowej. Wpływ na powołanie sędziów tego wydziału ma niemiecki minister obrony. W sprawach dyscyplinarnych i dotyczących skarg żołnierzy w pierwszej instancji orzekają dwa wojskowe sądy dyscyplinarne z siedzibami w Monachium i Muenster.

W sprawach dotyczących wojska, w tym związanych z udziałem żołnierzy w misjach zagranicznych, kompetentne są prokuratury i sądy cywilne.

W minionych latach, wraz z rosnącym udziałem niemieckiej armii w misjach poza granicami kraju, przedstawiciele związków zawodowych Bundeswehry, jak również ministrowie obrony akcentowali celowość utworzenia w Niemczech prokuratury wojskowej i sądownictwa wojskowego, albo przynajmniej skoncentrowania spraw dotyczących Bundeswehry w jednym sądzie.

W Wielkiej Brytanii działają osobne prokuratury: cywilna i wojskowa. Cywilna zajmuje się ściganiem z urzędu osób oskarżonych o przestępstwa kryminalne, a wojskowa rozpatruje sprawy skierowane przez żandarmerię, bądź dowództwo wojskowe. Obie są niezależne od rządu (resortu sprawiedliwości).

Prokuratura wojskowa (SPA - Service Prosecuting Authority) zorganizowana jest w strukturach ministerstwa obrony, ale jest instytucjonalnie niezależna zarówno od resortu jak i od służbowego łańcucha dowodzenia. Podobnie jak prokuratura cywilna jest nadzorowana przez Prokuratora Generalnego.

Personel stanowią oficerowie trzech rodzajów służb. Na czele stoi dyrektor z co najmniej 15 latami praktyki w zawodzie prawniczym, a jego zastępcą jest wojskowy odpowiednio wysokiej rangi, obecnie brygadier (stopień wojskowy między pułkownikiem a generałem).

Rolą SPA jest dokonywanie przeglądu i analizy kierowanych do niej spraw, dotyczących głównie wykroczeń karnych popełnionych przez personel wojskowy i łamania dyscypliny wojskowej i jeśli uzna to za wskazane - kierowanie tych spraw do sądów wojskowych lub cywilnych.

We Francji na początku lat 80. zniesiono niemal całkowicie osobne sądownictwo wojskowe w okresie pokoju. Orzeczenia w sprawie wykroczeń, bądź przestępstw popełnianych w tym kraju przez żołnierzy wydają sądy powszechne. Nie istnieje także oddzielna prokuratura wojskowa. Formułowaniem aktu oskarżenia zajmuje się cywilny prokurator zgodnie z kompetencjami terytorialnymi.

Prawo francuskie pozostawia natomiast możliwość wprowadzenia trybunałów wojskowych w wypadku wybuchu wojny między Francją a innym krajem.

Prokuratorzy we Francji podlegają ministerstwu sprawiedliwości i z tego powodu podaje się niekiedy w wątpliwość ich niezależność od nacisków władz, zwłaszcza w wypadku głośnych afer politycznych.

We Włoszech działa osobna prokuratura wojskowa, która zajmuje się przestępstwami popełnionymi w siłach zbrojnych i przez ich członków. Sądownictwo wojskowe podlega ministerstwu obrony w takim samym stopniu, jak cywilne - ministerstwu sprawiedliwości. W związku z likwidacją zasadniczej służby wojskowej i przejściem na armię zawodową, w 2007 roku zmniejszono liczbę wojskowych sądów i prokuratur. Z dziewięciu prokuratur pozostały 3 - w Weronie, Rzymie i Neapolu.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od lipca 2008 roku najwyższy organ prokuratury wojskowej - generalna prokuratura wojskowa - działa przy Sądzie Najwyższym. Prokuratura działa także przy apelacyjnym sądzie wojskowym.