Krupniok pod ochroną

Razem ze Śląskim Cechem Rzeźników i Wędliniarzy, Izbą Rzemieślniczą oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach Urząd wystąpił z inicjatywą zarejestrowania krupnioka śląskiego w systemie Chronionych Oznaczeń Geograficznych. Wpis taki zagwarantuje ochronę krupnioka przed podróbkami.

Teraz wszystko zależy od producentów. By uzyskać taką ochronę, muszą oni założyć formalną grupę producentów, która będzie mogła złożyć stosowny wniosek o rejestrację produktu w unijnym systemie - podkreślają urzędnicy.

Krupniok śląski został już wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez resort rolnictwa. Jest to jednak tylko zabieg promocyjny, nie dający żadnej ochrony. Dlatego zdecydowano, by teraz wpisać go w system Chronionych Oznaczeń Geograficznych.

Od 1 maja 2004 r. od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej polscy producenci żywności mogą starać się o wpisanie produktów regionalnych do Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych lub do Rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności.

Zgodnie z przepisami, zarejestrowane nazwy są chronione przed wykorzystywaniem ich w celach komercyjnych, każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu.

Aby uzyskać etykietę z napisem "Chronione Oznaczenie Geograficzne" nazwa produktu powinna wykorzystywać nazwę regionu, konkretnego miejsca lub też w wyjątkowych przypadkach kraju, gdzie dany wyrób jest produkowany. Konieczne jest też wykazanie, że istnieje związek pomiędzy produktem a obszarem, z którego ten produkt pochodzi.

Wymagane jest również, aby co najmniej jeden z etapów całego procesu produkcyjnego - tzn. wytwarzanie surowców, produkcja wyrobu lub przygotowywanie do sprzedaży - odbywał się na obszarze, do którego nawiązuje. Produkt musi posiadać szczególną, specyficzną jakość, renomę, cieszyć się uznaniem lub też posiadać inne cechy przypisywane pochodzeniu geograficznemu.

Jako Chronione Oznaczenia Geograficzne zarejestrowane mogą zostać także niektóre tradycyjne niegeograficzne nazwy określające produkt rolny lub środek spożywczy - np. rogal świętomarciński.

Obecnie trwają prace nad ustaleniem obszaru wytwarzania krupnioka śląskiego na terenie województw opolskiego i śląskiego oraz nad określeniem receptury produktu. Regionalne władze proszą producentów krupnioka śląskiego o przesyłanie uwag dotyczących granic wytwarzania tego produktu.

Urząd Marszałkowski prosi też o przesyłanie uwag i sugestii do roboczego schematu produkcji krupnioka śląskiego, wszelkich możliwych materiałów dokumentujących historię wytwarzania i potwierdzających renomę produktu.

Krupniok śląski jest jednym z najbardziej charakterystycznych wyrobów związanych z tradycjami kulinarnymi województwa śląskiego. Wytwarzanie krupnioków związane było z tradycyjnym świniobiciem, urządzanym co najmniej raz do roku. Krupnioki na Śląsku towarzyszyły wielu uroczystościom - właśnie przy świniobiciu częstowano okolicznych mieszkańców, rodzinę, roznoszono do domów sąsiadów. Również na weselach i innych rodzinnych uroczystościach były nieodłącznym składnikiem jadłospisu. Swój charakterystyczny smak i zapach zawdzięczają użytym produktom - kaszy jęczmiennej, krwi, podrobom i przyprawom.