Bilans otwarcia

Do tej pory stosował taktykę, którą można opisać jako grzeczne, ale nie zobowiązujące do niczego rozmowy. Wraz z wejściem do Sejmu Ruchu Palikota, marginalizacją SLD oraz dekompozycją PiS sytuacja się zmieniła. Kwestie światopoglądowe staną się ważnym elementem porządkującym scenę polityczną, gdyż zmiany obyczajowe oraz rugowanie symboli religijnych z przestrzeni publicznej będzie przedstawiane jako element szerszego planu koniecznej modernizacji Polski. Ruch Palikota może w tym zakresie liczyć na wsparcie SLD, ale i części polityków PO. Prawdopodobny wydaje się następujący scenariusz: Palikot zgłasza projekt skrajny, na przykład w kwestii związków partnerskich, Platforma wybrzydza, grymasi, ale go nie odrzuca. Z obywatelską troską pochyla się nad nim w komisjach sejmowych. Odrzuca elementy skrajne, na przykład prawo do adopcji dzieci, ale zostawia jej twardy rdzeń i ogłaszając, że ucywilizowała propozycję Palikota, doprowadza do jej przyjęcia. W istocie jednak wywraca to do góry nogami nasze myślenie o ojcostwie, macierzyństwie czy rodzinie. Taki bieg wydarzeń nie jest przesądzony, gdyż w sprawach światopoglądowych premierowi trudno będzie stale narzucać dyscyplinę klubowi parlamentarnemu. Głosowanie nad kandydaturą Wandy Nowickiej na wicemarszałka Sejmu pokazało, że środowiska konserwatywne w Platformie zachowały znaczącą pozycję. Jeśli uda im się zbudować ponadpartyjny sojusz z PiS oraz dysydentami z tego klubu i PSL, to wystarczy 46 posłów Platformy, aby powstrzymać Palikota i jego sojuszników.
Istnieje także możliwość, że nowy rząd Tuska przystąpi do konstruktywnego dialogu z Kościołem, choć dotychczasowa praktyka wskazuje, że jest to wariant mniej prawdopodobny.