Dla kogo pomostówki?

Polacy uciekają na emeryturę wtedy, kiedy tylko to jest możliwe. Tylko połowa obecnych emerytów za-kończyła pracę ze względu na pogarszający się stan zdrowia i dlatego, że praca stała się dla nich zbyt wyczerpująca – mówi prof. Urszula Sztanderska, która wraz z prof. Markiem Górą, dr Anną Gizą-Poleszczuk i dr. Jackiem Liwińskim badała, dlaczego Polacy tak wcześnie przechodzą na emerytury i renty. Teraz 400 tys. mężczyzn i 700 tys. kobiet pobiera emeryturę, mimo że nie osiągnęło ustawowego wieku 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Mogli przejść na wcześniejsze emerytury, bo wykonywali zawód uprawniający ich do tego, np. pracowali w kopalni (niekoniecznie jako górnicy), byli aktorami, dziennikarzami albo bileterkami w kasach PKP. Rząd chce z tym skończyć, bo niedługo pracujący nie będą w stanie utrzymać rosnącej rzeszy emerytów.

Tylko dla wybranych
Rząd przygotował projekt ustawy o emeryturach pomostowych, które zastąpią wcześniejsze emerytury. Przy okazji mocno obciął liczbę uprawnionych: z 1,1 mln do 130 tys. osób. Rządzący chcą, by już od przyszłego roku wcześniejsze emerytury zostały zastąpione przez emerytury pomostowe. Przechodzilibyśmy na nie najwcześniej pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (w wyjątkowych przypadkach 10 lat wcześniej) i pobieralibyśmy je do czasu uzyskania prawa do zwykłej emerytury. Na pomostówki mogą liczyć osoby urodzone w latach 1949–1968, które przez co najmniej 15 lat wykonywały prace szczególnie ciężkie lub w szczególnie trudnych warunkach (projekt ustawy wymienia 50 takich prac). Muszą też osiągnąć staż ubezpieczeniowy: 20 lat – kobiety i 25 lat – mężczyźni. – Wykaz prac, a nie jak do tej pory zawodów, sporządzili eksperci medycyny pracy, którzy wzięli pod uwagę uciążliwość, trudne warunki pracy, a także to, że z wiekiem maleją zdolności psychofizyczne i to może zagrażać bezpieczeństwu innych osób – mówi Jolanta Fedak, minister pracy i polityki społecznej.

Pomostówki otrzymają więc robotnicy pracujący przy ciągach walcowniczych, przy obróbce koksu, ręcznym układaniu asfaltu, kowale, nurkowie, rybacy morscy, piloci, kierowcy komunikacji miejskiej, członkowie ekip ratowniczych. Wykaz nie obejmuje nauczycieli, dziennikarzy i wielu innych zawodów, które do tej pory były uprzywilejowane wcześniejszą emeryturą. Najliczniejszą grupą, którą pominięto w nowym wykazie, są nauczyciele. Im w zamian rząd proponuje podwyżkę płac. Osoby, które do końca tego roku zdobędą prawo do wcześniejszej emerytury, nie muszą od razu na nią przechodzić. Będą mogły skorzystać z tego prawa także w latach następnych. Emerytury pomostowe będą w większości finansowane z budżetu państwa. Jednak rząd chce, by firmy, które zatrudniają pracowników przy pracach szczególnie trudnych, ujętych w ministerialnym wykazie, płaciły dodatkową 3-procentową składkę na świadczenia pomostowe.