Nie działamy jak komputery, ale też warto, byśmy nie opierali się tylko na emocjach, przeczuciach i intuicji. Chyba cała sztuka polega na tym, żeby jedno oko było emocjonalne, a drugie racjonalne. Jak to zrobić?
Nie mam dobrej odpowiedzi na to pytanie. Może to kwestia edukacji, która emocjom i intuicjom powinna nakładać pewne ograniczenia? A może po prostu świadomości? Nie piszę tego z jakimś poczuciem wyższości. Absolutnie. Po prostu nie zwykliśmy patrzeć na świat przez statystyczne okulary. A co się stanie, gdy je założymy? Zobaczymy na przykład, że boimy się nie tego, czego obawiać się powinniśmy. Najbardziej niebezpieczną częścią podróży samolotem jest dotarcie samochodem na lotnisko. Gdy przetrwamy to bez szwanku, możemy się czuć bezpiecznie. Ryzyko śmierci w wypadku samochodowym jest ponad 1600 razy wyższe niż w wyniku wypadku lotniczego. A my i tak bardziej boimy się latać samolotem niż jeździć samochodem.
Lubię czytać statystyki, bo one pokazują świat zupełnie inaczej, niż odczuwamy go dzięki zmysłom, emocjom i intuicji. Nie twierdzę, że te ostatnie są złe czy szkodliwe, ale opierając się tylko na nich, możemy mieć zafałszowaną wizję rzeczywistości.
W ostatnich dniach znowu sporo mówi się o bezpieczeństwie bądź niebezpieczeństwie stosowania brytyjskiej szczepionki AstraZeneca. Po kolejnych analizach Europejska Agencja Leków EMA przyznała, że istnieje związek pomiędzy jej podawaniem a występowaniem niezwykle rzadkich przypadków specyficznego rodzaju zakrzepicy. To zdanie – jak lot samolotem – wywołuje lęk, który jest zrozumiały, gdy nie włożymy statystycznych okularów. Co w praktyce oznacza stwierdzenie „niezwykle rzadkich”? Oznacza, że na 25 mln zaszczepionych 18 osób zmarło. Prawdopodobieństwo śmierci z powodu podania tej szczepionki jest o wiele rzędów wielkości mniejsze niż prawdopodobieństwo śmierci z powodu zakażenia się koronawirusem. Jest też mniejsze od prawdopodobieństwa poniesienia śmierci z powodu ukąszenia przez jadowitego węża czy z powodu upadku z drzewa. Jest wielokrotnie mniejsze niż prawdopodobieństwo śmierci z powodu uderzenia błyskawicy. Czasami warto założyć statystyczne okulary. Widać przez nie więcej i wyraźniej. •
Tomasz Rożek