Jasełka cenzurowane?

Grudzień to czas przygotowań do świąt Bożego Narodzenia. To już tradycja, że w tym czasie w wielu polskich szkołach i przedszkolach wystawiane są jasełka, organizowane jest wspólne kolędowanie. Niestety, coraz częstsze są sytuacje, w których rodzice dzieci nieuczestniczących w tych świątecznych wydarzeniach żądają ich całkowitego zaprzestania, powołując się na tzw. świeckość szkoły.

Instytut Ordo Iuris, do którego w ostatnich tygodniach dotarło kilka takich zgłoszeń, udziela wsparcia rodzicom broniącym polskiej tożsamości kulturowej i wartości chrześcijańskich w placówkach edukacyjnych.

Po udzieleniu wskazówek, jak reagować, jakich argumentów używać w dyskusji, udało nam się skutecznie udaremnić kilka prób zablokowania jasełek w szkołach i przedszkolach. Rodzice muszą być świadomi, że prawo stoi po ich stronie i powinni sprzeciwiać się praktykom, których celem jest dyskryminacja katolików i ich wartości. – powiedział dr Marcin Olszówka, analityk Ordo Iuris.

System oświaty musi respektować prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z wiarą katolicką i w duchu tradycji narodowych, które zakorzenione są w chrześcijańskim dziedzictwie narodu. W szczególności nie jest dopuszczalne, aby zabraniać dzieciom, których rodzice sobie tego życzą, organizowania jasełek czy śpiewania kolęd. Zabronić im tego nie mogą ani władze placówki, ani inni rodzice. To uderzenie w tożsamość kulturową polskich rodzin. Wystawianie jasełek oraz śpiewanie kolęd w szkołach i przedszkolach ma przede wszystkich charakter kulturowy i stanowi fragment tożsamości konstytucyjnej państwa polskiego. Oczywiście jasełka i kolędy zawsze w mniejszym lub większym stopniu zachowują charakter religijny, niemniej w przypadku organizowania w placówkach edukacyjnych walor kulturowy zdecydowanie przeważa.

Należy wspomnieć, iż zgodnie z preambułą ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe nauczanie i wychowanie ma respektować chrześcijański system wartości i służyć rozwijaniu poczucia poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, którego elementem są jasełka i kolędy oraz uroczyste obchodzenie m.in. świąt Bożego Narodzenia. Poza tym, zgodnie z art. 13 ustawy o systemie oświaty, na szkole i placówkach publicznych, jako instytucjach publicznych, ciąży obowiązek umożliwienia uczniom podtrzymywania ich tożsamości narodowej i religijnej, czego sposobem z pewnością jest wystawianie jasełek, śpiewanie kolęd oraz obchodzenie świąt Bożego Narodzenia.

Jasełek i kolędowania w placówkach edukacyjnych broni Konstytucja RP. Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 20 kwietnia 1993 r. stwierdził, że odmawianie modlitwy w szkole publicznej przez tych, którzy sobie tego życzą, jest wypełnieniem konstytucyjnego prawa do swobody praktykowania religii, a uniemożliwienie tego typu praktyk stanowi naruszenie konstytucji. Analogicznie należy ocenić uniemożliwienie wystawienia jasełek i śpiewania kolęd ze względu na ich religijny charakter. Art. 53 ust. 6 konstytucji wyraźnie zabrania zmuszania do nieuczestniczenia w praktykach religijnych, co obejmuje również przedstawienia o charakterze kulturowo-religijnym.

Trzeba też zwrócić uwagę, że art. 25 ust. 2 in fine konstytucji gwarantuje każdemu – a więc także katolikom – swobodę wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych w życiu publicznym.

Oczywiście jeżeli dany rodzic kategorycznie nie życzy sobie udziału jego dziecka w jasełkach i śpiewaniu kolęd, to jego wola powinna zostać uszanowana, niemniej w żadnym razie nie jest dopuszczalne, aby zabraniał tego innym – dodaje dr Olszówka.

Ordo Iuris udziela pomocy prawnej rodzinom, które spotkają się z próbą zakazania szkolnych jasełek. Zgłoszenia można kierować na adres: biuro@ordoiuris.pl. W najbliższych dniach na podstawie zgłoszeń, które wpłynęły do Instytutu, opublikowana zostanie także analiza prawna dotycząca tego tematu.