Po czternastu latach nieobecności na mały ekran wraca serial "Z Archiwum X". Amerykańska premiera sześciu nowych odcinków o parze agentów FBI poszukujących wyjaśnień dla zjawisk paranormalnych już w niedzielę, polska - dzień później.
W latach 90. serial zdobył ogromne uznanie fanów i krytyki. Stał się też swoistym fenomenem kulturowym, bawił się bowiem teoriami spiskowymi, legendami miejskimi, mitami o UFO i kosmitach, a racjonalne myślenie konfrontował ze zjawiskami nadnaturalnymi - niejednokrotnie takimi, co do których nauka nie ma stuprocentowego wyjaśnienia.
W nowych odcinkach w główne role agentów specjalnych Foxa Muldera oraz Dany Scully znów wcielili się 55-letni dziś David Duchovny oraz 47-letnia Gillian Anderson. Scenariuszem i reżyserią zajął się twórca serii, Chris Carter.
Odgrywany przez Duchovnego Fox Mulder to wykształcony na Oxfordzie psycholog, absolwent akademii FBI i doskonały policjant. Opętała go jednak obsesja odnalezienia siostry, która jeszcze w dzieciństwie zniknęła w tajemniczych okolicznościach. Z czasem przejmuje Archiwum X - marginalną sekcję Federalnego Biura Śledczego, gdzie zbierane są akta spraw niewyjaśnionych, wykraczających poza racjonalne wytłumaczenie. Sprawia to, że przylega do niego przezwisko "nawiedzony", a inni agenci - pomimo sukcesów w pracy - nie traktują go poważnie.
Dana Scully, w którą wcieliła się 47-letnia Anderson, to natomiast absolwentka fizyki i lekarz medycyny sądowej, zatrudniona przez amerykańską policję federalną. Charakteryzuje ją skrupulatność i trzeźwa ocena faktów, w pracy agenta kieruje się przede wszystkim logicznym rozumowaniem i zazwyczaj racjonalnie tłumaczy nietypowe teorie partnera. Początkowo skierowano ją do Archiwum X, by relacjonowała przełożonym działania Muldera. Z czasem z kolegą z pracy łączy ją coraz bliższa więź, a wiara w możliwości nauki zostaje poddana poważnej próbie.
Dziewięć sezonów "Z Archiwum X" powstało w latach 1993-2002 (w Polsce wyświetlane były od 1996 roku). Na podstawie serialu nakręcono też dwa filmy pełnometrażowe ("Z Archiwum X: Pokonać przyszłość" i "Z Archiwum X: Chcę wierzyć"), spinn-off w postaci 13-odcinkowej serii "Samotni strzelcy", splotła się z nim ponadto inna produkcja Chrisa Cartera - "Millenium" (z Lancem Henriksenem w roli głównej). Gościnnie w "Z Archiwum X" wystąpiło też kilka gwiazd, m.in. Burt Reynolds, Lucy Liu oraz Jack Black.
Aktorski duet Duchovny-Anderson oraz niecodzienna tematyka utrzymana w konwencji kryminału, czasem nawet kina noir, potrafiły przyciągnąć miliony widzów spoza hermetycznego kręgu odbiorców science-fiction. Twórcy otrzymali wiele nagród - pięć Złotych Globów, 16 Emmy, pięć Saturnów (przyznawanych najlepszym produkcjom z gatunku science-fiction), ponadto 111 razy nominowano ich w różnych kategoriach w innych konkursach. W 2012 roku magazyn Entertainment Weekly umieścił "Z Archiwum X" na 4. miejscu w rankingu 25 najbardziej kultowych serii ostatniego ćwierćwiecza.
Według "New York Timesa" to Duchovny zainicjował powrót do Archiwum X, kontaktując się w tej sprawie przed rokiem z Anderson i Carterem. To pociągnęło za sobą rozmowy z producentami. Zdjęcia trwały od czerwca do sierpnia 2015 roku. Wykonano je w Vancouver w Kanadzie.
W wywiadzie udzielonym w październiku 2015 roku na nowojorskim Comic Con Carter tłumaczył, że nadszedł właściwy moment, by dokończyć opowieść o Archiwum X. "To czas paranoi. Czas, w którym ludzie znów mówią o spiskach. Czas, gdy rząd przyznaje się, że cię szpieguje. Żyjemy więc w nowym, wspaniałym świecie" - powiedział.
Według niego wątki w najnowszej serii będą czytelne zarówno dla nowych widzów, jak i oddanych fanów. "Widać to od początku - w pewnym sensie wyjaśniamy, kim są Mulder i Scully, gdzie byli, co robili i czym jest ich relacja" - mówił. Zaznaczył jednak, że serial wznowiono przede wszystkim z myślą o najwierniejszych sympatykach.
Najnowszą serię Cartera tworzy sześć 60-minutowych odcinków. W pierwszym Mulder i Scully znów angażują się w sprawę domniemanego uprowadzenia przez kosmitów. Oprócz głównych bohaterów w nowych epizodach pojawią się aktorzy znani z dawnych lat: William B. Davis, czyli pamiętny "Palacz", Mitch Pileggi (dyrektor Walter Skinner) oraz Annabeth Gish (agentka specjalna Monica Reyes z serii 8. i 9.).