Kto dostanie Order Orła Białego?

Najwyższe polskie odznaczenia otrzymają 11 listopada brytyjski historyk Norman Davies, prof. Jerzy Buzek oraz Adam Strzembosz.

Norman Davies urodził się w 1939 roku w Bolton w północnej Anglii. Studiował w Oksfordzie, Grenoble, Perugii i Sussex, doktorat uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tu właśnie przygotował rozprawę doktorską poświęconą wojnie polsko-bolszewickiej ("Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920", Londyn 1972). Praca ta została wydana w Polsce po raz pierwszy w tzw. drugim obiegu, potem ukazała się nakładem wydawnictwa Znak w 1997; wznowiona została w 2006 i 2011 r. W twórczości Daviesa Polska zajmuje szczególne miejsce. Jest autorem takich dzieł historycznych jak: "Boże igrzysko" (Historia Polski w dwóch tomach), "Serce Europy" (Krótka Historia Polski), "Europa", "Mikrokosmos" (historia Wrocławia) czy "Powstanie '44" (o powstaniu warszawskim). Przez lata związany ze School of Slavonic and East European Studies przy uniwersytecie w Londynie Davies wykładał też na najważniejszych światowych uniwersytetach: Cambridge, Columbii, McGill, Hokkaido, Stanfordzie, Harvardzie, w Adelajdzie i Oksfordzie. Od 1997 roku jest członkiem Brytyjskiego Towarzystwa Historycznego. Obecnie jako profesor emeritius Uniwersytetu w Oksfordzie poświęca swój czas na pisanie książek.

Jerzy Buzek urodził się w 1940 r. w Śmiłowicach na Śląsku Cieszyńskim. Studiował na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, a później pracował w Instytucie Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach. Opinia publiczna poznała jego nazwisko w 1997 r. - po zwycięskich dla Akcji Wyborczej Solidarność wyborach parlamentarnych. Nieznany szerzej działacz "S" został wówczas desygnowany na premiera. Choć wielu nie wróżyło mu długiego stażu na tym stanowisku, jako pierwszy premier po 1989 r. piastował je przez pełną kadencję - do 2001 r. Jego rząd wprowadził cztery reformy: emerytalną, zdrowia, administracji i oświaty. W styczniu 1999 r. został szefem Ruchu Społecznego AWS. Po przegranych wyborach parlamentarnych w 2001 r. wrócił do pracy naukowej. W 2004 r. został posłem do PE, startując z listy PO. Zagłosowało na niego wówczas ponad 173 tys. osób, co oznaczało najlepszy wynik w kraju. W 2009 r. z ramienia PO po raz drugi został eurodeputowanym z okręgu katowickiego, także uzyskując najwyższe poparcie w skali kraju - 400 tys. głosów. W lipcu 2009 r. został wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, zdobywając 555 spośród 644 ważnych głosów i stając się pierwszym przewodniczącym z państw byłego Bloku Wschodniego. Funkcję tę pełnił do stycznia 2012 roku.

Profesor Adam Strzembosz urodził się w Warszawie - prawnik, sędzia, wiceminister sprawiedliwości w latach 1989-1990, pierwszy prezes Sądu Najwyższego w latach 1990-1998. Z urzędu pełnił również funkcję przewodniczącego Trybunału Stanu. Po 1980 r. był zaangażowany w organizację niezależnych struktur związkowych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Został wybrany do prezydium Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność", przewodniczył Komisji Zakładowej w Ministerstwie Sprawiedliwości, a ponadto wszedł w skład Zarządu Regionu "Mazowsze". Był też delegatem na I Zjazd NSZZ "Solidarność", gdzie został wybrany do Krajowej Komisji Rewizyjnej. 19 grudnia 1981 r. został odwołany ze stanowiska sędziego Sądu Wojewódzkiego, a kilka dni później ze stanowiska docenta w Instytucie Badania Prawa Sądowego. Podczas obrad Okrągłego Stołu - przewodniczący podzespołu ds. prawa i sądów. Następnie pełnił funkcję przewodniczącego komisji prawa i sprawiedliwości Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechu Wałęsie. Pozbawiony możliwości wykonywania zawodu sędziego w stanie wojennym, po latach oddając hołd innym sędziom, poświęcił im jedną ze swoich publikacji "Sędziowie warszawscy w okresie próby 1981-1988".

Order Orła Białego to najwyższy order RP, ustanowiony w 1705 r., a reaktywowany w 1921 r. Nadawany jest za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla Rzeczypospolitej Polskiej. Otrzymują go najwybitniejsi Polacy oraz najwyżsi rangą przedstawiciele państw obcych. Nadawanie Orderu Orła Białego po II wojnie światowej wznowiono w kraju po wejściu w życie ustawy z 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach. W 1993 roku Orderem Orła Białego, jako pierwszy w powojennej Polsce odznaczony został papież Jan Paweł II.