Gminy przejmują śmieci

Do tej pory właściciele nieruchomości sami podpisywali umowę na odbieranie śmieci z posesji z firmą wywożącą odpady. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą, to gminy w przetargu wybiorą firmy, które będą odbierać odpady, a właściciele nieruchomości uiszczą gminie opłatę za gospodarowanie odpadami. Uwzględni ona koszty odbioru, transportu, zbierania i recyklingu odpadów.

Obecnie większość śmieci zamiast do ponownego przetworzenia, trafia na wysypiska. W 2009 r. 78 proc. odpadów było składowanych na wysypiskach, tylko 14 proc. oddawanych do recyklingu, 7 proc. unieszkodliwianych biologicznie, a 1 proc. spalanych. Z szacunków resortu środowiska wynika, że wytwarzaliśmy w kraju ok. 316 kg odpadów na osobę, podczas gdy do zbiórki trafiało jedynie 264 kg. W kraju było ok. 4,3 tys. dzikich wysypisk.

Nowelizacja ma zmienić tę statystykę. Na wykonanie nowych przepisów ustawa daje gminom czas do połowy 2013 r. W tym czasie muszą opracować i wprowadzić nowy sposób zarządzania odpadami w gminie, wyłonić w przetargu firmy przewożące odpady i poinformować mieszkańców o nowym systemie gospodarki odpadami. Gminy, które będą gotowe do wcześniejszego wprowadzenia systemu, mogą wprowadzić go wcześniej.

Nowela daje gminom możliwość obliczania opłaty śmieciowej nie tylko liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość, ale też na podstawie zużycia wody czy powierzchni lokalu. O wysokości opłaty śmieciowej będzie decydowała rada gminy.

Zgodnie z terminami zawartymi w nowelizacji, do połowy 2012 r. samorządy województw mają czas na zaktualizowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami oraz wskazanie miejsc, gdzie odpady będą przetwarzane - oddawane do recyklingu, sortowane, kompostowane, spalane i składowane.

Do końca 2012 r. gminy muszą uchwalić lokalne regulaminy utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Do tego czasu gminy są zobowiązane również wyznaczyć stawki opłat za śmieci i szczegółowe zasady ich ponoszenia.

Po 1 stycznia 2013 gminy będą miały pół roku na kampanię edukacyjno-informacyjną dla mieszkańców poświęconą nowym zasadom odbioru odpadów. Zgodnie z nowelizacją najpóźniej 1 lipca 2013 r. gminy zaczną pobierać opłatę śmieciową, a wyłonione w przetargach firmy zaczną odbierać śmieci komunalne od wszystkich mieszkańców.

Nowe prawo przewiduje niższą opłatę dla segregujących śmieci. Ponieważ opłata śmieciowa będzie obowiązkowa, jednolita i nie będzie zależna od ilości śmieci, resort środowiska zakłada, że znikną nielegalne wysypiska. Nikomu nie będzie opłacało się np. wyrzucać śmieci do lasu, czy palić plastiku w piecu.

Oprócz zapewnienia wywozu śmieci, gminy będą nadzorowały dalszą ich drogę - recykling, odzysk tych, które mogą stać się surowcem produkcyjnym, kompostowanie, czy spalanie. Zasady gospodarki odpadami zawarte będą w umowach podpisywanych z firmami.

Przez uzyskanie opłat śmieciowych gminy będą miały środki na inwestycje w instalacje do sortowania, przetwarzania, czy spalania odpadów. Własne środki pozwolą im na ubiegania się o unijne dofinansowanie takich inwestycji.

Nowelizacja określa obowiązkowe poziomy odzysku i recyklingu odpadów, które muszą osiągnąć gminy. Przepisy zakładają kary za nieprzestrzeganie nowych zasad.