Liczba katolików na świecie nie zmniejsza się, ale bardzo ubywa sióstr zakonnych

Rocznik Statystyki Międzynarodowej GUS zawiera informacje o rozwoju społeczno-gospodarczym świata, kontynentów, ugrupowań gospodarczych i wybranych krajów, w tym także o Polsce i jej miejscu w świecie. Poszczególne rozdziały poświęcone są m.in. przyrostowi naturalnemu i ludności według wieku, migracji, ochronie zdrowia, edukacji, rynkowi pracy czy przemysłowi i finansom.

Zawarto w nim także podstawowe dane statystyczne na temat wiernych i duchowieństwa Kościoła katolickiego na świecie. Zostały one opracowane na podstawie publikowanego cyklicznie rocznika statystycznego Kościoła katolickiego ("Annuarium statisticum ecclesiae"), wydawanego przez Liberia Editrice Vaticana.

Zebrane w roczniku dane wskazują, że w perspektywie globalnej odsetek wiernych Kościoła katolickiego przez ostatnie 20 lat nie zmienił się, a nawet lekko wzrósł. Nie jest to jednak domeną kontynentu europejskiego, ale głównie Afryki i w mniejszy stopniu Azji. W 2000 r. było na świecie 17,3 katolików na 100 mieszkańców, w 2010 r. - 17,5, a od 2015 do 2020 r. jest to niezmiennie 17,7 wiernego.

Ubywa kleryków, znacznie mniej sióstr zakonnych

W tym czasie przybyło na świecie biskupów: w 2000 r. było ich 4541, w 2010 r.- 5104, a w 2020 r. - 5363. Jednak od kilku lat ich liczba spada, bowiem najwięcej było ich ostatnimi laty w 2017 r. - 5389.

Liczba księży (diecezjalni i zakonni liczeni razem) również wzrastała do pewnego momentu. W 2000 r. było ich na świecie 405 tys., dziesięć lat później 412 tys., a w roku 2020 liczba duchownych spadła do 410 tys. Najwięcej w ostatnich dwóch dekadach księży było w 2015 r. - 415 tys. Znaczny spadek nastąpił między rokiem 2019 a 2020 - z 414 tys. do 410 tys.

Ubywa kleryków seminariów duchownych (także liczeni wspólnie jako diecezjalni i zakonni), choć gdy przyjrzeć się dokładniej, to ich liczba i tak jest wyższa w 2020 r. niż dekadę wcześniej, zaczęła natomiast spadać w połowie ostatniego dziesięciolecia. W 2000 r. alumnów było na świecie 110 tys., ich liczba wzrosła do 119 tys. w roku 2010. Po tej kulminacji rozpoczął się spadek i w 2020 r. liczba kleryków na świecie wynosiła 112 tys.

Osobną kategorią są bracia zakonni. Ich liczba także spada z roku na rok. W 2010 było ich na świecie 55 tys., w 2010 - 55 tys., w 2020 - 50 tys.

Bardzo duży spadek nastąpił w ostatnim dwudziestoleciu w liczbie sióstr zakonnych na świecie. Podczas gdy w roku 2000 było ich 801 tys., a w 2010 - 722 tys., to w 2020 r. już tylko 619 tys. W ciągu 20 lat ich liczba spadła zatem prawie o 200 tys.

Wzrosty w Azji i Afryce, spadki w Europie

Interesująco wygląda panorama powyższych statystyk w podziale na kontynenty. Najogólniej rzecz biorąc, w Europie dostrzec można tendencję spadkową, w Amerykach - stabilizację lub lekkie spadki, natomiast dynamiczny wzrost w Afryce i Azji.

Afryka ma 50 tys. 465 księży, a ich liczba wzrosła w ostatnich 20 latach znacząco - z 27 tys. (2000 r.). Nastąpił także duży wzrost kleryków (z 20 tys. w 2000 r. do 34 tys. w 2020 r.) czy sióstr zakonnych - z 52 tys. do 79 tys. w tym czasie.

Liczba wiernych na kontynencie także rośnie: 20 lat temu było ich 16,5 na 100 mieszkańców, w 2020 jest to już 19,3 katolika na 100 mieszkańców. Liczba biskupów wzrosła z 601 do 718.

Azja zanotowała wzrost księży z 43 tys. w 2000 r. do 71 tys. w 2020 r. Kleryków jest także więcej: w 2000 r. było 26 tys., w 2020 - 33 tys. Ale największy wzrost widnieje w rubryce "siostry zakonne": ich liczba zwiększyła się z 13 tys. do aż 175 tys. między rokiem 2000 a 2020.

Nieznaczny jest natomiast wzrost wiernych: z 2,9 do 3,3 katolika na 100 mieszkańców od roku 2000 do 2020. Liczba biskupów wzrosła z 627 do 810.

W Amerykach stabilizacja i lekkie spadki

W Amerykach dane zostały uśrednione, choć dla porównania przytoczono je też w osobnych tabelach, wiadomo bowiem, że w części południowej i środkowej dominuje wyznanie katolickie, w północnej zaś wyznania tradycji protestanckiej, rozkład statystyk katolickich w stosunku do ogółu jest zatem odmienny.

Średnio zatem w zasadzie ani nie przybywa, ani nie ubywa w Amerykach księży. Było ich 120 tys. w 2000 r. i tylu samo zanotowano w 2020 r. - różnica to spadek rzędu ok. 600 duchownych.

Uśrednione są także dane dotyczące wiernych to 64 katolików na 100 mieszkańców, przy czym należy pamiętać, że w przypadku Ameryki Południowej jest to 86/100, Środkowej (kontynent) - 88/100, Środkowej (wyspy) - 68/100, a w Ameryce Północnej - 25/100.

Spada liczba kleryków - z 36 tys. (2000 r.) do 29 tys. (2020 r.), przy czym w Ameryce Płd. jest ich ponad połowa - 16 tys., w Ameryce Płn. - 5 tys., łącznie w Środkowej zaś 8 tys.

Mniej jest także sióstr zakonnych - ich liczba spadła przez 20 lat z 233 tys. do 150 tys. W Ameryce Płd. zakonnic jest 63 tys., w Północnej - 49 tys., w Środkowej 38 tys. Liczba biskupów wzrosła z 1695 do 2022.

W Europie duże spadki

Europa w ostatnim 20-leciu notuje spadki praktycznie we wszystkich opisywanych kategoriach. Przybywa tylko biskupów (z 1497 do 1678). Liczba katolików w przeliczeniu na 100 mieszkańców obniżyła się z 41,3 na 100 do 39,6 na 100.

Mniej jest księży: w 2000 r. było ich na Starym Kontynencie prawie 209 tys., a w 2020 r. - 164 tys. Ubywa ponadto kleryków (z 27 tys. do 15 tys.), braci zakonnych (z prawie 22 tys. do 14 tys.) oraz przede wszystkim sióstr zakonnych - w 2000 r. było ich w Europie 366 tys. a w 2020 r. odnotowano już tylko 208 tys.