Bruksela spojrzała w lustro?

Dobrze, że Frans Timmermans przyjechał do Warszawy. O ile wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej nie zmieni zeznań – jak dotąd miał w zwyczaju – z dnia na dzień, to można uznać, że i sama jego wizyta, i słowa po spotkaniu z polską premier wróżą wycofanie się rakiem Komisji z politycznej gierki, w którą dała się wciągnąć. Przyznanie, że spór o Trybunał to sprawa, którą mają rozwiązać sami Polacy, jest – miejmy nadzieję – próbą naprawy nadszarpniętego wizerunku Komisji.

Ale fakt, że to Komisja Europejska powinna szukać sposobu, by wyjść z twarzą ze sporu z Polską, nie wynika tylko z kompromitacji, jaką było mówienie jednym głosem z polską piaskownicą... tj. opozycją. Bruksela musi się postarać, bo wszczynając postępowanie w sprawie „praworządności” w naszym kraju, sama wychyliła się ponad unijne prawo. Wynika to z niepohamowanej chęci komisarzy do odgrywania decydującej roli w Unii Europejskiej. Według art. 7 Traktatu o UE w przypadku „systemowego zagrożenia” dla praworządności może zostać uruchomione postępowanie wobec danego kraju – ale tylko za zgodą Rady Europejskiej, to znaczy przywódców państw członkowskich. Nie ma mowy o Komisji, która może co najwyżej wyjść z taką inicjatywą, ale sama nie może prowadzić żadnych postępowań.

I niby wszystko się zgadza, bo przecież Komisja cały czas podkreślała, że nie prowadzi żadnego postępowania „przeciw” Polsce, tylko „prowadzi dialog” z władzami Polski. Tyle że ten „dialog” to uprawnienie, które Komisja nadała sobie sama (z pominięciem traktatów) za pomocą słynnego już – uwaga – KOMUNIKATU własnego autorstwa z marca 2014 roku. Komisarze nowe uprawnienie nazwali „uzupełnieniem” art. 7 w celu zapobiegania „wyraźnemu ryzyku poważnego naruszenia" przez państwa członkowskie zasad demokratycznych.

Nie jest tajemnicą, że działo się to w czasie, gdy Bruksela walczyła z Węgrami Victora Orbana. I zanim doszłoby do ewentualnego straszenia sankcjami (co w praktyce byłoby niewykonalne, bo nie byłoby jednomyślności), Komisja znalazła sobie narzędzie pośrednie, służące w rzeczywistości do szantażowania i nękania niepokornego rządu. Wobec Węgrów tej procedury w końcu nie uruchomiono, za to teraz Komisja pozwoliła sobie na ten krok pod adresem Polski.

Dlatego też, pomijając absurdalne oskarżenia pod adresem Polski, Komisja powinna tłumaczyć się przed europejskimi obywatelami, w tym przed Polakami, jakim prawem nadała sobie uprawnienia, którymi próbuje ustawiać niewygodne dla siebie, demokratycznie wybrane rządy. Pozostaje życzyć panu Timmermansowi i spółce konsekwencji na drodze naprawy własnego wizerunku. Bo łatwo im nie będzie.