Gliński: polska kultura rozwija się w stabilny sposób

Podczas konferencji prasowej zorganizowanej w Warszawie na podsumowanie 100 dni rządu Beaty Szydło wicepremier ocenił, że udało się zrealizować "kilka istotnych celów".

"Najważniejsze jest to, że wydaje się, iż polska kultura rozwija się w sposób stabilny, że wszystkie instytucje kultury funkcjonują we właściwy sposób, że pracownicy kultury mają w miarę cywilizowane warunki pracy i będą mieli także w tym roku podwyżki - tak jak zapowiadaliśmy, średnio o 5 proc. Więc jest stabilizacja w obszarze kultury" - podkreślił wicepremier.

Odnosząc się do kwestii dziedzictwa narodowego, minister zwrócił uwagę na dwa realizowane projekty: Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego, który ma powstać, aby udostępniać świadectwa zbrodni nazistowskich i komunistycznych oraz rozszerzenie działalności, i współprowadzenie Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" we Wrocławiu.

Gliński zwrócił też uwagę na powołanie i przygotowania do powstania kilku nowych placówek muzealnych: m.in. Muzeum Piaśnica w Wejherowie, Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku, Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce. Jak zapowiedział, MKiDN będzie wspierało także m.in. Muzeum Jana Pawła II i Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie oraz Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.

Przypomniał o planach otwarcia w 2018 roku, na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, siedziby Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli, a także Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. "To jest duży sukces, jeżeli chodzi o politykę historyczną" - ocenił Gliński.

Mówił też o przygotowywaniu "filmu historycznego czy kilku realizacji". Jak tłumaczył, chodzi o duży projekt filmowy odnoszący się do polskiej historii.

"Mamy przygotowany konkurs scenariuszowy" - poinformował wicepremier. Dodał, że będzie on realizowany poprzez Narodowe Centrum Kultury. Zapowiedział, że konkurs będzie ogłoszony prawdopodobnie w przyszłym tygodniu.

Jak mówił, chodzi o "wyłonienie w pierwszym etapie trzech scenariuszy". "Nad którymi później w koprodukcjach zagranicznych, mamy nadzieję, będziemy mogli dalej pracować w różnych koncepcjach instytucjonalnych" - dodał Gliński.

Za istotne wicepremier uznał też uchwalenie małej ustawy medialnej. "W naszej ocenie ona spowodowała, że teraz polskie media publiczne są bardziej spluralizowane niż dotychczas" - zauważył Gliński. "Szykujemy dużą ustawę (medialną); zgodnie z zapowiedziami, będzie ona do końca pierwszego półrocza tego roku zrealizowana" - zadeklarował.

Sekretarz stanu w MKiDN Jarosław Sellin podkreślił, że intencją rządu PiS w zakresie kultury jest powrót do "ambitnego mecenatu państwowego". "Nasza kadencja będzie realizowana w okresie 100-lecia niepodległości Polski i w związku z tym zaawansowane są już przygotowania i plany, które w tym roku zostaną przedstawione w pełnym kształcie. Będzie to wieloletni program rządowy +Niepodległa 2018+. Chcemy, abyśmy się w roku 2018 wspólnotowo cieszyli z tej rocznicy niepodległości w formie różnych zdarzeń - poważnych, ale też ludycznych przez cały rok 2018" - mówił Sellin.

Podsekretarz stanu w resorcie kultury Magdalena Gawin powiedziała, że po 1989 roku badania nad okupacją niemiecką bardzo osłabły, a niektóre typy źródeł historycznych nie były w ogóle wykorzystywane albo były wykorzystywane w bardzo wąskim zakresie. "Chcemy przede wszystkim udostępnić Polakom, rodzinom, wspólnotom lokalnym, całej Polce, zeznania, które były składane przed Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich od lat 40. do lat 80. Chcemy doprowadzić do tego, żeby okupacja była opisywana z uwzględnieniem źródeł polskich, chcemy usunąć podstawową barierę, jaką jest język polski - akta zostaną przetłumaczone na język angielski" - mówiła Gawin.

Jak mówiła, powstający Ośrodek Badania Totalitaryzmów im. Witolda Pileckiego będzie zajmował się badaniem totalitarnych mechanizmów władzy w Polsce, ale też odtworzeniem losów ludności cywilnej. "Dotąd w badaniach koncentrowaliśmy się niemal wyłącznie na podziemiu niepodległościowym - to oczywiście są bardzo ważne tematy, zasługujące na opis - natomiast lekceważyliśmy losy ludności cywilnej, teraz chcemy to nadrobić" - mówiła Gawin. Jak dodała, ważnym zadaniem dla resortu jest uporządkowanie archiwów, nad którymi "dotąd nie było właściwego nadzoru w MKiDN". W ministerstwie ma powstać specjalny dział zajmujący się muzeami i archiwami.

Innym problemem, mówiła Gawin, jest rozwój czytelnictwa - "ważna kwestia monitorowana od kilku lat przez Instytut Książki". "Chcemy kontynuować ten program, ale też zdiagnozować pewne problemy, związane z funkcjonowaniem czytelnictwa w Polsce. Zostanie opublikowane ewaluacyjne badanie Biblioteki Narodowej, które pokazuje, że mimo nakładów na promowanie czytelnictwa w Polsce, niestety, to czytelnictwo spada, spada także liczba czytelników korzystających z bibliotek. Chcemy zdiagnozować ten problem, żeby podejmować dalsze działania w celu upowszechnienia czytelnictwa" - dodała Gawin.

Wiceminister ds. teatrów i edukacji artystycznej Wanda Zwinogrodzka przypomniała, że "jednym z priorytetów MKiDN jest stabilizacja środowisk twórczych i instytucji kultury". "W tym zakresie podjęliśmy cały szereg działań. Jeżeli chodzi o instytucje kultury, to jest to przede wszystkim kwestia przeglądu i rozmów w sprawie rozszerzenia listy instytucji współprowadzonych przez ministerstwo kultury. Ta lista, w naszym mniemaniu, ma pewne braki, zarówno jeżeli chodzi o konkretne instytucje jak i ich typy - na przykład zespoły pieśni i tańca, których tam w ogóle nie ma - a także pewne braki geograficzne - nierównomiernie rozłożone w różnych regionach są instytucje finansowane przez MKiDN i to chcemy zmienić" - mówiła Zwinogrodzka.

Powiedziała też, że prowadzone są rozmowy ze stowarzyszeniami twórców, których celem jest poprawa zarówno sytuacji bytowej artystów - chodzi m.in. o płace, emerytury, np. wcześniejsze emerytury dla tancerzy - jak również kwestie systemowe organizacji życia kulturalnego w Polsce.

"Te rozmowy, w naszym zamyśle, mają zmierzać ku temu, aby znowelizować ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z 1991 roku (...). Zakładamy, że konsultacje niebawem uporządkują się w proces przygotowywania Kongresu Kultury Polskiej, który najpierw trwałby w postaci dyskusji w podzespołach i sekcjach, a zakończyłby sie ogólnopolską konferencją, która zreasumowałaby kondycję polskiej kultury i dopiero w tym kontekście sformowała jej misję" - powiedziała Zwinogrodzka.

"Zainicjowano też prace nad powstaniem narodowego portalu internetowego, który roboczo nazwaliśmy +Polish Culture Life" i to jest koncepcja zreformowania Ninateki. (...) To miałby być portal, który dzięki naszej współpracy z instytucjami współprowadzonymi i współfinansowanymi przez ministerstwo pozwalałby uczestniczyć za jego pośrednictwem w najważniejszych i najciekawszych wydarzeniach, nie tylko centralnych, również tych, które powstają w mniejszych ośrodkach. W perspektywie mamy również pomysł zainicjowania powstania pewnego rodzaju sieci takich portali w obrębie Europy Środkowowschodniej, które stworzyłyby wspólną witrynę w kilku językach, gdzie najlepsze materiały z portali krajowych mogłyby się ukazywać i promować cały nasz region" - dodała Wanda Zwinogrodzka.