Do REM wpłynęło 800 skarg

Sprawozdanie REM obejmuje okres od maja 2011 r. do grudnia 2012 r.

"Analiza skarg napływających do REM w bieżącej kadencji nie pozwala stwierdzić, by w prasie, radiu, telewizji, mediach ogólnopolskich, nastąpiły istotne zmiany w stosunku do stanu sprzed kilku lat" - głosi raport rady, odnoszący się do problemu przestrzegania przez dziennikarzy Karty Etycznej Mediów.

Według REM rzadko zdarza się, że dziennikarz przedstawia oczywistą nieprawdę. W ocenie rady, częstsze są naruszenia etyki dziennikarskiej przez przedstawianie racji tylko jednej strony, tendencyjne, więc nieobiektywne komentarze, łączenie informacji i komentarza. REM przyznaje jednak, że w mediach głównego nurtu zdarzają się drastyczne naruszenia zasad etyki zawodowej, które są przez radę krytykowane w jej oświadczeniach.

Rada negatywnie ocenia pracę lokalnych mediów. "Rzadko spełniają one rolę +czwartej władzy+, bo albo ich byt zależy od ogłoszeń zlecanych przez miejscową administrację, więc nie patrzą jej na ręce, albo zdobywają odbiorców sensacyjnością i drastycznością relacji lub napastliwością wobec swoich ofiar (...). To już prawidłowość w niektórych tytułach lokalnej prasy. Nękana spadkiem czytelnictwa, bezpłatną konkurencją w internecie, etykę zawodu widzi na dalszym planie" - głosi raport.

Ponadto REM zwraca uwagę, że wiele kierowanych do niej skarg dotyczy "tego, co zwykło się ostatnio nazywać językiem nienawiści". Ale podkreśla jednocześnie, że wielu autorów skarg właśnie takim językiem się posługuje. "Politycy i partie polityczne oczekują od REM potępienia dziennikarzy, którzy - ich, nie zawsze trafnym, zdaniem - posługują się nim, zwłaszcza w telewizjach. Niektórzy indywidualni autorzy traktują skargę do REM jako okazję do prezentacji własnego stanowiska w kwestiach politycznych i potępienia dziennikarza, w którym chcą widzieć oponenta" - zauważono w sprawozdaniu.

Coraz więcej skarg (obecnie ok. 30 proc.) dotyczy portali, blogów i indywidualnie prowadzonych stron internetowych. "Jeszcze w poprzedniej kadencji niemal wyłącznie była to prasa oraz publiczne i prywatne radio i telewizja" - podaje REM, dodając, że zmiana ta nastręcza jej problemów. "Autorzy skarg wszystko, co widzą na ekranie komputera albo smartfonu, uważają za +media+ i oczekują reakcji na dostrzeżone tam naruszenia zasad etyki dziennikarskiej" - zauważa REM i podkreśla, że to właśnie m.in. na indywidualnych stronach internetowych dochodzi najczęściej "do niewybrednych ataków personalnych, epatowania sensacją i krwią, seksem, zbrodnią".

"REM jest wobec tych publikacji bezradna - nie tylko dlatego, że ich autorzy nie czują obowiązku przestrzegania jakichkolwiek zasad etycznych, ale i z tej racji, że brak nam, tak jak medioznawcom, jasnych kryteriów pozwalających odpowiedzieć autorowi skargi, że jej przedmiot nie należy do +mediów+" - tłumaczy rada.

Podsumowując, od maja 2011 r. do grudnia 2012 r. REM odpowiedziała na 248 zgłoszonych do niej skarg na naruszenie zasad zapisanych w Karcie Etycznej Mediów; ogłosiła także osiem oświadczeń i dziewięć stanowisk, formułowanych w sprawach wymagających szczególnej uwagi rady. Łączna liczba skarg przekroczyła 800, jednak - jak wyjaśnia Rada - w kilku sprawach kierowano do niej "jednobrzmiące skargi wysyłane w ramach zorganizowanych kampanii". "Tylko w sprawie obecności Darskiego-Nergala wśród jurorów programu muzycznego TVP2 REM otrzymała ponad 400 skarg" - podano w sprawozdaniu.

Rada Etyki Mediów to organizacja zajmująca się opiniowaniem zachowań dziennikarzy oraz innych spraw istotnych dla mediów i ludzi związanych zawodowo z mediami. Rada nie dysponuje żadnymi sankcjami. Nie jest trybunałem prasowym, czy sądem koleżeńskim oceniającym dziennikarzy. Może tylko wskazywać rodzaj wykroczenia; wyrażać opinie i zajmować stanowisko w sprawie konieczności, oraz sposobu naprawienia wyrządzonych krzywd.