W piątek w Pradze pod przewodnictwem premierów Polski i Czech, Mateusza Morawieckiego oraz Petra Fiali, odbyły się konsultacje międzyrządowe. Ich zwieńczeniem było podpisanie umów o współpracy między resortami obu krajów w sprawie obronności i infrastruktury.

Sytuacja na Ukrainie: Relacjonujemy na bieżąco

Podczas wspólnej konferencji prasowej premier Morawiecki rozmawiał z czeskimi partnerami o wydarzeniach na Ukrainie, a także o ich wpływie na sytuację w Polsce i Czechach. Powiedział, że kraje Europy Środkowej były "często rozgrywane przez innych, ponieważ byliśmy być może za mało przezorni i za mało mieliśmy wyobraźni, aby przezwyciężyć drobne różnice zdań i pracować w kierunku wspólnych poglądów i wspólnej polityki w najważniejszych sprawach". Morawiecki ocenił, że teraz jest inaczej.

Wśród wzywań, z którymi obecnie mierzą się Polska i Czechy, wskazał inflację i przekazał, że rozmowy dotyczyły walki z nią.

"Obaj zgodziliśmy się co do tego, że wszystkie te ataki, które przypisują inflację działaniom naszych rządów czy płynącym z wewnątrz, są politycznie motywowane i z gruntu błędne, gdyż każdy ekonomista wie, że podstawowym czynnikiem prowadzącym do podniesionej inflacji są wysokie koszty energii, gazu, energii elektrycznej, ropy i inne elementy związane z wojną, także z cenami żywności" - oświadczył szef polskiego rządu.

"Więc to, żeby wspólnie pracować nad remedium, nad skutkami, było bardzo ważną częścią naszych rozmów o gospodarce" - dodał Morawiecki.

Polski premier zwrócił też uwagę, że Polska i Czechy są dla siebie jednymi z głównych partnerów handlowych. "Będziemy (...) realizować połączenia strukturalne ze zdwojoną mocą. Polska postara się dopomóc Republice Czeskiej w projektach takich jak (gazociąg) Stork, innych (projektach) ważnych dla Czech, żeby uniezależnić się od +ruskich+, od szantażystów, od tych, którzy rozpoczęli wojnę" - zapowiedział. "Będziemy robili wszystko, żeby nasze porty nad Bałtykiem były dostępne dla handlu i potrzeb czeskich" - dodał polski premier.

Podkreślił, że Europa i UE zwyciężają wtedy, kiedy są razem. "Nasze wspólne polsko-czeskie działania na forum Rady Europejskiej prowadzą do uzgodnienia stanowisk, do twardych sankcji przeciwko Rosji, do działań, które mają na celu pomóc Ukrainie w wygraniu tej wojny, do działań, które mają na celu zabezpieczenie energetyczne Polski i Czech, oraz do wszystkich innych działań, które umacniają perspektywy rozwoju naszych dwóch państw" - powiedział Morawiecki.

Szef polskiego rządu dziękował też premierowi Fiali za "umiejętną elastyczność", która - jak powiedział - pozwoliła wypracować kompromis w sprawie szóstego unijnego pakietu sankcji wobec Rosji. "Republika Czeska nie ma dostępu do morza. Dlatego tym bardziej dziękuję za postawę pana premiera, który z jednej strony bronił na ostatniej Radzie Europejskiej interesu Republiki Czeskiej, ale z drugiej strony wykazał się taką umiejętną elastycznością, która pozwoliła wypracować kompromis i jednocześnie w ramach szóstego pakietu sankcji zachować ropę (chodzi o embargo na dostawy rosyjskiej ropy do UE drogą morską - PAP), jako ten główny produkt, który przynosi dochody Federacji Rosyjskiej, który pozwala (jej) finansować wojnę" - mówił Morawiecki.

Szef polskiego rządu zaznaczył, że Polska i Czechy wspólnie starają się uzmysłowić Europie Zachodniej, jak niebezpieczne było "putinowskie zahipnotyzowanie Europy". Jak mówił, polegało to na wmawianiu przez Rosję, "że jest normalnym państwem, w związku z tym nie należy się (jej) bać i (należy) kupować od niej gaz i inne produkty".

"Republika Czeska i Polska starają się uświadomić, jak błędna była ta polityka. I mogę z satysfakcją odnotować, że dzisiaj ogromna większość krajów zachodniej Europy podziela nasz pogląd. I to właśnie głos pana premiera Petra (Fiali) na Radzie Europejskiej, bardzo mocny głos, i głos Polski są tymi, które budzą z uśpienia, budzą z samozadowolenia albo z takiej próby odsunięcia problemu na boczny tor" - mówił Morawiecki.

Premier Czech podkreślił natomiast, że polsko-czeskie konsultacje odbyły się w niezmiernie skomplikowanym i trudnym czasie, gdy trwa rosyjska agresja na Ukrainę. Dodał, że w tej sytuacji widać, że Polska i Czechy mają podobne wartości i podejście. "Patrzymy podobnie na rosyjską agresję, dzięki czemu, mówiąc wspólnym głosem, udaje nam się osiągać bardzo dobre wyniki, zwłaszcza jeśli chodzi o wpływanie na podejście innych krajów UE do tej sprawy" - stwierdził.

Fiala relacjonował, że podczas konsultacji, poza rozmowami dotyczącymi sytuacji na Ukrainie i sposobów dodatkowego jej wsparcia, omówiono też inne konkretne kwestie, a wymiernym efektem tych dyskusji jest podpisanie dokumentów dotyczących współpracy w obszarze obronności i transportu.

Podał, że rozmawiano też o pogłębianiu współpracy transgranicznej, m.in. w zakresie transportu, w tym dobudowania drogowych i kolejowych powiązań komunikacyjnych.

Fiala dodał, że wraz z Morawieckim są przekonani, że "Europa Środkowa to region z ogromnymi perspektywami, który będzie dynamicznie się rozwijać". "Zależy to w znacznym stopniu od tego, na ile my, jako kraje środkowoeuropejskie, będziemy w stanie współpracować" - zaznaczył, dodając, że "przykład Polski i Czech pokazuje, ile korzyści przynosi taka ścisła współpraca".

Czeski premier przyznał, że strona czeska ma "pełną świadomość faktu, że Czechy w ostatnich latach nie podejmowały wystarczających wysiłków, by zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne".

"Uzależniliśmy się od surowców rosyjskich i chcemy jak najszybciej to uzależnienie zakończyć. Miejmy nadzieję, że przyjdzie nam tutaj w sukurs Rzeczpospolita Polska, dlatego będziemy dalej dyskutować i negocjować w sprawach związanych z infrastrukturą energetyczną. Chodzi tu głównie o przywrócenie projektu Stork II i budowanie infrastruktury gazociągowej" - powiedział szef czeskiego rządu.

Jak mówił, projekt ten w ostatnim czasie był "w uśpieniu", a powrót do jego realizacji umożliwi wzmocnienie sytuacji Czech.

Szefowie rządów byli pytani przez dziennikarzy m.in. o szczegóły podpisanych porozumień.

"Co do współpracy wojskowej, to jeden z obszarów, gdzie przybliżamy nasze stanowiska, to kwestia zakupów. Razem możemy więcej, razem możemy taniej kupować broń i w ramach NATO Polska z Republiką Czeską bardzo blisko współpracuje również w tematach wojskowych" - powiedział Morawiecki.

Podkreślił, że Polska już wkrótce zakończy budowę drogi S3 do granicy z Czechami. Jak mówił, połączenie to ma zwiększyć możliwości handlowe, turystyczne i inwestycyjne.

Z kolei premier Czech poinformował, że podpisane porozumienie transportowe dotyczy rozbudowy połączeń komunikacyjnych między Polską a Czechami, w tym niskoemisyjnych połączeń kolejowych. "Przede wszystkim chodzi o połączenie Czech z polskimi portami (...). Musimy poczynić duże postępy, ponieważ połączenia polsko-czeskie są niewystarczające" - mówił Fiala.

"Odrobimy lekcję do 2027 roku i główne połączenie drogowe między Polską i Czechami zostanie do tego czasu zrealizowane" - oświadczył czeski premier.