W czasie Wigilii Paschalnej Kościół oczekuje „błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa, który wydał samego siebie za nas, aby odkupić nas od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud wybrany na własność, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków” (Tt 2, 13–14). Oczekiwanie Kościoła ma charakter zarówno historyczny, jak i eschatologiczny, odnosi się do „wówczas” i do „przyszłości”; razem ze świątobliwymi kobietami oczekujemy świtu Zmartwychwstania i obwieszczenia tego, że Pan prawdziwie zmartwychwstał; jako dzisiejszy Kościół oczekujemy jego powrotu w chwale, co dopełni i zamknie historię zbawienia i zapoczątkuje Gody Baranka w całej ich wspaniałości.

  Bazylika św. Jana na Lateranie Stephen Weigel Czytania liturgii Wigilii Paschalnej, następujące po zapaleniu paschału i odśpiewaniu Exultet, uobecniają w słowie i wyobraźni kluczowe chwile w historii zbawienia: stworzenie świata, którego kulminacją jest tchnienie życia udzielone mężczyźnie i kobiecie, którzy sami w sobie i we wzajemnej komunii są obrazami Stwórcy; próbę Abrahama, którego posłuszeństwo uczyniło go naszym „ojcem w wierze”; wyjście z Egiptu i wyzwolenie ludu wybranego z niewoli oraz jej powodujących śmierć przywar; wizje naprawionego świata żyjącego w sprawiedliwości i pokoju, przedstawiane przez Izajasza, czyli doświadczenie obfitości dawanej za darmo i przyjmowanej z wdzięcznością; świadectwo Barucha potwierdzające Bożą mądrość, której znakiem jest danie ludzkości prawa, które wyzwala; proroctwo Ezechiela z czasów wygnania mówiące o ludzie Bożym oczyszczonym z wszelkiej zmazy, którego „serce z kamienia” zostanie zastąpione „sercem z ciała”.

Po tych czytaniach, które najlepiej wysłuchać przy przygaszonych światłach, Kościół antycypuje oznajmienie Zmartwychwstania Pańskiego, śpiewając Chwała na wysokości Bogu przy wtórze dzwonów, teraz już w rozświetlonej w pełni świątyni. Następnie, przygotowując się do liturgii chrzcielnej, która rozpocznie się za chwilę, Kościół czyta słowa Pawła do Rzymian, przypominające, iż „my wszyscy, którzyśmy otrzymali chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć”. To umieranie z Chrystusem nie jest zwykłą rekapitulacją Jego śmierci, lecz sakramentalnym przeżywaniem tego, co Kościół rozważał cały dzisiejszy dzień i co antycypuje w liturgii wielkanocnej: „Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie – jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca”.

Czytania z Ewangelii w czasie liturgii Wigilii Paschalnej zmieniają się zgodnie z trzyletnim cyklem lekcjonarza. Na końcu każdego z czytanych fragmentów poszczególnych Ewangelii synoptycznych pojawia się ton zaskoczenia i zdumienia; świątobliwe kobiety i pozostałych jedenastu uczniów potrzebować będą czasu, by zrozumieć znaczenie pustego grobu i tego, co głoszą im obecni przy nim aniołowie. Oglądane dzisiaj oczyma wiary początkowe niezrozumienie ze strony osób najbliższych Jezusowi tego, co się wydarzyło, przypomina nam, że każdy uczeń i uczennica muszą wzrastać w wiedzy o Zmartwychwstaniu i w świadomości tego, co naprawdę znaczy wielkanocna wiara.

Papież Franciszek podkreślił to zaskoczenie w swojej pierwszej homilii wielkanocnej, którą wygłosił jako biskup Rzymu, zauważając, że podobnie jak to było w przypadku apostołów i świątobliwych kobiet, „Nowość często budzi w nas lęk, także nowość, którą przynosi nam Bóg, nowość, jakiej Bóg od nas oczekuje”. Jednak Wielkanoc domaga się od nas, byśmy wyszli poza te lęki: „Bracia i siostry, nie zamykajmy się na nowość, którą Bóg pragnie wnieść w nasze życie! Często jesteśmy zmęczeni, rozczarowani, smutni, odczuwamy ciężar naszych grzechów, myślimy, że nie podołamy. Nie zamykajmy się w sobie, nie traćmy ufności, nigdy nie ulegajmy zniechęceniu: nie ma takich sytuacji, których Bóg nie mógłby odmienić, nie ma takiego grzechu, którego nie mógłby nam przebaczyć, jeśli się na Niego otworzymy”.

Wielkopostna podróż dobiegła końca. Jednak wędrówka nawrócenia trwa także i po Wielkanocy, kiedy to wędrujący przez Czterdzieści Dni idą teraz z Galilei na krańce świata, niosąc nowinę o odkupieniu ludzkości. Papież Benedykt XVI pisze:

Wiara w zmartwychwstanie Jezusa mówi nam, że dla każdego człowieka jest przyszłość, że wołanie o nigdy niekończące się życie, wołanie, które jest częścią każdej osoby, zostało rzeczywiście wysłuchane. Przez Jezusa znamy „miejsce, w którym wygnana miłość kładzie swoje zwycięstwo”. On sam jest tym miejscem i wzywa nas, byśmy byli z nim i od Niego zależni. Wzywa nas do tego, by miejsce to pozostawało otwarte w świecie, po to by On, wygnana miłość, mógł się pojawiać wciąż na nowo w świecie. [...] Bóg istnieje: takie jest prawdziwe orędzie Wielkanocy. Każdy, kto chociaż w najmniejszym stopniu pojmuje, co to znaczy, wie także, co to znaczy być odkupionym.